Pantailak eta haurrak

Telebistaren edukiei eta haurtzaroari buruzko autoerregulazio kodea

Telebistaren aurrean haurrak babesteko sortuta

Lau atal eta horien arabera saioak adin ezberdinetara egokitu

25/1994 legea: 16. eta 17. artikuluak

16. artikulua: Publizitateak ezin du haurtzaroarentzat eduki mingarriak eduki

17. artikulua: Haurren babesa programazioaren aurrean

7/2010 legea, martxoak 31, komunikazio audiobisualeko orokorra: 7. artikulua

7.2. artikulua: Debekatuta dago haurren garapenerako mingarriak diren edukiak igortzea

7.6. artikulua: Adinaren arabera kalifikatuak egon behar dira telebistan ematen diren edukiak

Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkaria

Haurrek teknologietatik jasotako informazioa interpretatu, balioztatu eta kritikatu behar

Konstituzioa: 20 kapitulua, 4 puntua

Haurren eta gazteen eskubideak babestu behar

Lege Organikoa 1/1996, urtarrilak 15

5. artikulua: Umeen babesa oso garrantzitsua

Estereotipoak

Emakumeak

Itxura garrantzitsuena, honen menpe bizi

Emakumea = objektua sexuala

Komunikabideetan era negatiboan aurkeztu

Edertasun perfektua ez lortzeagatik gizagaixo sentitu

Marrazki bizidunetan gorputz desproportzionatuak, "perfektuak"

Protagonistak, etxeko andre

Beraien arteko lehiakortasuna sustatu

Sistema patriarkala = emakumezkoak haurren ekoizleak

Gizonak

Beti kargu politiko baten aurrean

Gehien bat heroiak

Beti dotore

Etxetik kanpo lan egin

Zerbait izateko estatusa aparentatu

Buruzagitza gizonezkoak

Beraien beharrei lehentasuna

Indarkeria

Ezaugarriak

Gorputz edo hitzezko agerpen edo adierazpen garbia

Egiten duenak nahita egin

Ondorioz, kalte fisiko eta psikikoak

Errealistagoa = morbo gehiago

Haurrak dibertsio gisaz hartu

Indarkeria justifikatuta agertu (heroiak)

Teoriak

Jokabidea

Modelatze prozesua

Berrindartzea

Katarsiaren edo bulkada bortitzen murrizketa

Oinarrizko estimulazioa

Afektiboa

Sentiberatzea

Sentiberatzea galtzea

Ohitzearena

Kognitiboa

Gidoi kognitiboa

Irakaskuntza kognitiboa

Haurtzaroan eragina

Jokabidean

Imitazioa

Desinhibitzea

Murrizketa

Emozionalak edo afektiboak

Sentiberetasuna galtzea

Estimulazioa

Ikaskuntzan (Bandura)

Arreta

Gogoa atxikitzako

Erreprodukzioa

Berrindartze eta motibatze

Imitazioa

Ikasteko lehenengo sistema (Bandura)

Pertsonalitatea garatu

Haurrentzako eredu gehiegi, familia protagonismoa galdu

Erakargarrienak diren ereduak indar handiena hartu (telebista)

Arreta deitu gugan eragina daukana

TBren biolentzia arazo handia: haur psikismoan eragina

TBk kontzientzien moldaketa tresna gisaz jardun

Teleikusle izatera etxean ikasi: gurasoak eta anai-arrebak jarraitzeko irudiak

TBri hurbilketa hezigarria egiteko, imitazioaren kontzeptuari erreparatu behar

Gaurkotasunean TBk inposatu, nahitaz nahiz oharkabez, portaera eredu nagusiak

Familia

Gurasoak bitarteko onak ez direla onartu

Aldaketa bizkorra denbora gutxitan, gurasoak nahasiak

Familia, eskola etatelevista aliatuak heziketarako

Telebistaren erabilpen desberdina adina, sexua, adimena eta arrakasta akademikoa, eta nortasuna eta afectuaren arabera

Anai-arrebekin telebista gehiago ikusi gurasoekin baino

Anai-arreba nagusiak izatean programa hezigarri gutxiago ikusi

Gurasoek ez dute komunikabideeten eragin zuzena

Baizik eta haurrek ematen dieten erabilpenean baita interpretazioan

Gurasoen jarrera

Positiboa: telebista seme-alabekin ikusi eta hau hezkuntzarako erabili

Negatiboa: telebista gutxiago ikusi eta kritikoak

Gurasoak informazioa filtratu, zalantzan jarri eta analizatu

Alde onak eta alde txarrak

Kulturalak, historikoak, zientifikoak eta sozialak ezagutzeko

Fantasia, kuriositatea eta sormena indartu

Elkarrizketari, kulturari, heziketari… lagundu

Familia eta eskolarentzako programa hezigarriak

Olgatu eta lasaitu

Urrun dauden kideak gerturatu

Mendekotasuna sortu

Beste gauzentzako denbora murriztu

Eskolaren errendimendua behera

Klase sozialak eta sexu estereotipoak sortu

Agresibitatea eta biolentzia bultzatu

Kontsumismoa areagotu

Informazioaren manipulazioa

Moda, jokaera eta baloreak inposatu

Arazoen aurrean pasibotasuna eta axolagabetasuna sortu

Elikatze arazoak bultzatu (anorexia, loditasuna)

Irudimena eta kreatibitatea galdu

Familia eta lagunekin denbora egoteko denbora murriztu

Ume pasiboak bihurtu

Gomendioak

Gurasoentzat

Gure seme-alabak ikusten dituzten programei arreta jarri

Pantailen aurrean dauden bitartean beraiekin egon

Denbora tarte mugatu batean erabili

Biolentzia erakusten dituzten pantailek umeetatik aldendu

Ez erabili telebista zaintzaile moduan

Jatean ez erabili pantailak

Bideo jokoak aukeratzeko PEGI sistema erabili

PEGI ( Pan European Game Information) bideo jokoak erabiltzeko adinen klasifikazio sistema

Programa amaitzen denean telebista amatatu

Seme-alaba estimulatu programa hezitzaileak ikusteko

Pantailak egongelan erabili

Ez utzi pantailak beste jarduerei denbora kentzea

Haurraren adinarekin bat datozen programak eta jokoak erabili

Irakasleentzat

Adin ezberdinetako haurrentzat bideo egokiak erabili

Bideoen hizkuntza eta edukiak kontua hartu

Pantailak denbora murriztu batean erabili

Arbela elektronikoak erabiltzen irakatsi

Irakasleei teknologiari buruzko informazioa eskaini

Gurasoekin bildu komunikabideen egoeraz hitz egiteko

Triptikoa

Bibliografia

García Galera, Mª C. (2000). Televisión, violencia e infancia: el impacto de los medios. Barcelona: Gedisa.

Ferrés i Prats, J. (1998). Televisión, familia e imitación. Barcelona.

Perez Tornero, J. M. (2007). La sociedad multipantallas: retos para la alfabetización mediática. Barcelona.

del Río, P., Álvarez, A., del Río, M. (2004). Pigmalión. Informe sobre el impacto de la televisión en la infancia. Madrid: Fundación Infancia Aperdizaje.

Internetgrafia

American Academy of Child and Adolescent Psychiatry. (1999). Los niños y la violencia en la televisión. Azaroaren 3an berreskuratuta, http://www.aacap.org/aacap/Families_and_Youth/Facts_for_Families/Facts_for_Families_Pages/Spanish/Los_Ninos_y_la_Violencia_en_la_Television_13.aspx

Guia Infantil. Los efectos emocionales de la violencia televisiva. Azaroaren 3an berreskuratuta, http://www.guiainfantil.com/educacion/violenciatele.htm

De la Sierra, P. La influencia de la televisión en los niños. Azaroaren 5ean berreskuratuta, http://www.volveraeducar.com/television/pautas/violencia/tiempo/limites/11.htm

Guia infantil. Los efectos de la televisión en los niños. Azaroaren 12an berreskuratuta, http://www.guiainfantil.com/educacion/efectostele.htm

Convivencia. La influencia de la television en niños y jovenes. Azaroaren 3an berreskuratuta. http://www.cece.gva.es/eva/docs/convivencia/publicaciones/es/influencia_tv.pdf

Gizartelan. Familia y uso tv., internet y videojuegos. Azaroaren 4an berreskuratua. http://www.gizartelan.ejgv.euskadi.net/contenidos/informacion/gura_materiales/es_superme/adjuntos/familia_tecnologias.pdf

Ikerketak, datuak eta profesionalen iritzian

Espainia eguneroko batez besteko kontsumoa

Telebista; 3h eta 42 min

Irratia; 2h

internet; 31 min

Gazteek 5-7h pantailen aurrean egunero

Gazteen %52,49 telebista piztu etxera heltzerakoan

%49,60 telebista ikusi eskolara joan baino lehen

%20a telebista ikusi gauean

%30a ikusten du telebista bakarrik

%48a musikarekin ikasi

Gurasoen %30 beraien seme-alabekin telebista ikusi

Espainian, indarkeriazko 1000 eszena baino gehiago

Adin txikiko hiru umeetatik, batek telebista logelan

Heroiak imitatzeagatik albisteak

6 urteko mutikoa

11 urteko neska

Mezu subliminalak

Abestiak

Abestiari buelta emanez, entzun daiteke nola esaten duten: "Que viva Hitler"

Arreta handiz entzutean, atal batean honako hau esaten du: "y dormiras en bolas"

Filmak

Hezitzaileak

Ez Hezitzaileak

Neskak agertzen direnean, batek "quiero follarte" esaten du

sail honetan, biolentzia erakusten dituzten eszenak agertzen dira

Iragarkiak

Bideoak

Gorputzak erabiltzen dituzte produktuak saltzeko

Gorputza erabiltzeaz aparte, emakumearen kontrako mezuak erabiltzen ditu, mutila goraipatuz

Irudiak

Izotzean ikus daiteke pertsona bat pitilin forma duen zerbait jateko asmoz

Ketchupa mihia izango balitz bezala, saltxitxa miazkatzen du (mutilaren pitilina)

Hamburgesa amaren titia simulatzen du

Irudiak

Dorreak pitilin itxura dauka

Lehoiaren aurpegian emakume bat buelta emanda ikus daiteke

Minnieren soinekoa pitilin forma dauka

Bideo jokoak

Bideo joko honek biolentzia erakusten du

Behaketak

1. zikloa

Janzkera

Mutilak

Txandalarekin eta arropa ilunarekin

Kamisetetan marrazki bizidunak: "Bob esponja", "Spiderman" e.a.

Neskak

Arropa argiak eta gonekin erabili

Kamisetetan marrazki bizidunak: "Dora la exploradora", "Hello kitty" e.a.

Materiala

Ez dira materialean estereotipoak bereizten

Jarrera

Orokorrean lasai egon, baina bazeuden talde txiki batzuk gatazketan sartzen zirenak

Marrazkiak

Gehienak zirriborroak egin, kolore guztiak erabiliz

Edalontziak

Mutilak

Urdinak eta berdeak

Marrazkiak; "Spiderman", "Bob Esponja", "Calillou", "Mikey Mouse" e.a.

Neskak

Arrosak

Marrazkiak; "Dora la exploradora", " Minie Mouse", "Tarta de fresa", " Printzesa Disney" e.a.

Gela barruan

Telebista eta filmak ikusi

Proiektorea erabiliz

Filma hezitzaileak

Gelatik kanpo

Hainbat marrazki bizidunak eta filmak ikusteko

2. zikloa

Janzkera

Mutilak

Arropa erosoa eta kolore ilunekoak

Kamisetetan marrazki bizidunak:"Batman", "Hulk", "Spiderman" e.a.

Neskak

Dotore eta kolore argiak

Gonekin, soinekoekin, apingarriak e.a.

Kamisetetan marrazki bizidunak :"Hello kitty", "printzesak" e.a.

Materiala

Mutilak

Kotxeekin eta eraikuntzekin

Materialekin jolas berriak asmatu

Neskak

Puzzleekin, ipuinekin e.a.

Andereinoren rola hartzea gustuko

Marrazkiak

Mutilak

Gutxi marraztu

Plastilinarekin kotxeak, etxeak , pistolak e.a.

Neskak

Marrazkiak; printzesak, familia, eguzkiak e.a.

kolore argiak erabili

Edalontziak

Mutilak

Urdinak, gorriak eta berdeak

Marrazkiak: "Spiderman", "Bob esponja", "Cars" e.a.

Neskak

Arrosak eta laranjak

Marrazkiak, gehienbat printzesak

Jarrera

Mutilak

Gelako gatazkatsuenak, haien arteko lehiakortasuna

Neskak

Orokorrean lasaiak

Andereinoren arreta bilatu

Gela barruan

Astean behin bideo gelara

Matematika txokoan ordenagailua erabiltzeko aukera

Kolektiban ipuinak eta abestiak ordenagailuan

Gela kanpoan

Tabletak erabili bideoak ikusteko eta jolasteko

Ondorioak

2. zikloan 1. baino eragin gehiago

Oso txikitatik pantailak menperatzen dituzte

Pantailak haurrak dituzten gustuak bideratzen dituzte

Pantailen bidez estereotipoak barneratu, gehien bat 2.ziklokoak

Pantailak = entretenimendua

Pertsonen arteko harremanen murriztu gelan eta etxean

Beste jarduerei denbora kendu

Indarkeria sustatu umeengan