ΜΥΘΟΙ ΤΟΥ ΑΙΣΩΠΟΥ

r

Λογοτεχνικά κατατάσσονται στους διδακτικούς μύθους, με στοιχεία όπως η προσωποποίηση και η αλληγορία. Μέσω των ηθικών διδαγμάτων (επιμύθια) κάθε ιστορίας, ζώα με ανθρώπινη ομιλία, γνωρίσματα και συμπεριφορές καταφέρνουν με εύληπτο τρόπο αφενός να εντοπίσουν τις αδυναμίες και τα πάθη των ανθρώπων και αφετέρου να διδάξουν τους τελευταίους μέσα από αυτές.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΙΣΩΠΟ

Γέννηση και δράση

Εκτιμάται ότι γεννήθηκε τον 7ο αι. π.Χ., η δράση του τοποθετείται στον 6ο αι. π. Χ., ενώ διάφορες περιοχές (όπως η Θράκη και η Φρυγία) ερίζουν για την καταγωγή του. Θανατώθηκε το 564 π.Χ.

Ο Αίσωπος ήταν δούλος του Σάμιου φιλόσοφου Ξάνθου και στη συνέχεια του επίσης Σάμιου σοφού Ιάδμονα. Ο Ιάδμων, εκτιμώντας την ευφυία του Αισώπου τον απελευθέρωσε.
Οι ιστορικοί τον περιγράφουν ως άσχημο, με τριγωνικό κεφάλι, καμπούρη, στραβοκάνη και με πλακουτσωτή μύτη. Αναφέρεται ότι συγκέντρωσε και διέσωσε πάνω από 350 μύθους από Έλληνες και άλλους λαούς.

Θάνατος Αισώπου

Σύμφωνα με την παράδοση ο Αίσωπος μέμφθηκε με σαρκαστικό τρόπο την απληστία των ιερέων των Δελφών. Αυτοί θέλοντας να τον τιμωρήσουν τον κατηγόρησαν για κλοπή τοποθετώντας κρυφά στα πράγματά του ένα χρυσό σκεύος. Αφού κρίθηκε ένοχος, τον εκτέλεσαν κατακρεμνίζοντάς τον από τις λεγόμενες Φαιδριάδες Πέτρες στον Παρνασσό.

σχολικά κείμενα Α' Γυμνασίου

Η ομορφιά δεν είναι το παν

πρωταγωνιστές μύθου: ζώα

Η ειλικρίνεια ανταμείβεται

(Διασκευή: Ξυλευόμενος καὶ Ἑρμῆς)

Στο μύθο αυτό ένας ξυλοκόπος χάνει το τσεκούρι του στο ποτάμι και ο θεός Ερμής βουτάει και του ανασύρει ένα χρυσό. Αρνούμενος ότι είναι δικό του, του ανασύρει ένα ασημένιο και στη συνέχεια το δικό του. Ο θεός εκτιμώντας την ειλικρίνειά του του χαρίζει και τα τρία. Μαθαίνοντας το γεγονός, ένας δεύτερος ξυλοκόπος ρίχνει επίτηδες το δικό του τσεκούρι στο ποτάμι, με στόχο την απόκτηση του χρυσού και του ασημένιου αντίστοιχα. Σύντομα όμως ο θεός αντιλαμβάνεται την απληστία του και τιμωρώντας τον δεν του δίνει κανένα από τα τρία τσεκούρια.

επιμύθιο: Όσο και αν προσπαθεί ο άνθρωπος να ξεγελάσει τους άλλους, στο τέλος η απληστία τιμωρείται και η ειλικρίνεια ανταμείβεται.

πρωταγωνιστές μύθου: άνθρωποι

(Διασκευή: Ἔλαφος ἐπὶ νάματος καὶ λέων/ Ἔλαφος ἐπὶ νάματος καὶ θηρευταί.)

Στο μύθο αυτό παρουσιάζεται ένα ελάφι, το οποίο επαινεί υπέρμετρα τα όμορφα εξωτερικά του χαρακτηριστικά (κέρατα) ενώ ταυτόχρονα κρίνει αρνητικά τα λεπτά του πόδια. Τελικά όμως τα λεπτοκαμωμένα πόδια του είναι εκείνα που το σώζουν από τους κινδύνους ενώ αντίθετα τα εντυπωσιακά κέρατα αποδεικνύονται μοιραία για το ίδιο.

επιμύθιο: Ο άνθρωπος οφείλει να μην εστιάζει μόνο στην εξωτερική εμφάνιση αλλά και σε άλλα, χρήσιμα για αυτόν χαρακτηριστικά.

Ένα άδικο παράπονο

Σύμφωνα με το μύθο αυτό, ο βασιλιάς των ζώων, το λιοντάρι, κατηγορεί τον δημιουργό του, Προμηθέα, ότι το έπλασε αδύναμο και δειλό απέναντι στο λάλημα του πετεινού. Αφού συνομιλεί όμως με τον ελέφαντα, ο οποίος του αποκαλύπτει ότι απειλείται θανάσιμα από ένα κουνούπι, αντιλαμβάνεται ότι δεν χρειάζεται πλέον να μεμψιμοιρεί.

επιμύθιο: Ακόμα και οι "μικροί", όπως ο πετεινός και το κουνούπι, μπορούν να προβάλλουν ισχυρή δύναμη, ενώ ακόμα και οι "ισχυροί" μπορούν να έχουν τρωτά σημεία.

(Διασκευή: Λέων καὶ Προμηθεὺς καὶ ἐλέφας)