Subtopic
ฐานข้อมูลออนไลน์ที่ห้องสมุดหรือศูนย์สารสนเทศบอกรับเป็นสมาชิก
ฐานข้อมูลสานักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา หรือ ฐานข้อมูล ThaiLIS (Thai Library Integrated System)
ฐานข้อมูลทดลองใช้ ฐานข้อมูลลักษณะนี้เป็นฐานข้อมูลที่ห้องสมุดหรือศูนย์สารสนเทศนามาทดลองให้บริการกับผู้ใช้ก่อน ก่อนที่ห้องสมุดหรือศูนย์สารสนเทศจะตัดสินใจซื้อหรือสมัครเป็นสมาชิกของฐานข้อมูลนั้นจริงๆ
การสืบค้นสารสนเทศบนอินเทอร์เน็ต
อินเทอร์เน็ตเป็นแหล่งรวบรวมเว็บไซต์ซึ่งเก็บข้อมูลต่างๆไว้มากมาย แต่ละเว็บไซต์จะมีชื่อโดเมน (Domain name) ที่ไม่ซ้ากัน และมีมากกว่า 45 ล้านชื่อในโลก
เว็บไซต์ที่ทาหน้าที่ค้นข้อมูลมี 2 ประเภท
นามานุกรม (Web Directories)
เครื่องมือสืบค้น (Search engine)
องค์ประกอบของกลไกการสืบค้นสารสนเทศบนอินเทอร์เน็ต (Search Engine)
1) ตัวสารวจหรือรวบรวมข้อมูล (Spider หรือ Crawler หรือ Robot)
2) ตัวดรรชนี (Indexer) หรือ Catalog
3) โปรแกรมค้นข้อมูล (Search Engine Software หรือ Query Processor)
เทคนิคการสืบค้นสารสนเทศจากอินเทอร์เน็ต
1. เทคนิคตรรกบูลลีน แบ่งได้ออกเป็น 3 ลักษณะ
1.1 การใช้ And, Or, Not ประกอบเป็นประโยคการค้น
1.2 การใช้เทคนิคตรรกบูลลีนจากเมนูทางเลือก (Drop down menu) ว่า
1.3 การใช้เครื่องหมาย + (Plus) หรือ – (Minus) กาหนดหน้าคาค้นที่ต้องการ เครื่องหมาย +
2. เทคนิคการตัดคา สามารถทาได้ 2 ลักษณะ
2.1 การใช้เครื่อง กลไกส่วนใหญ่ใช้เครื่องหมาย * (asterisk) แทนการตัดคา
2.2 การสืบค้นในลักษณะของ Stemming
3. เทคนิคการใช้คาใกล้เคียง โดยใช้คาว่า ADJ, NEAR, FAR และ BEFORE ประกอบ
3.1 ADJ หมายถึง ให้คาที่ค้นอยู่ใกล้กัน สลับลาดับคาได้
3.2 NEAR หมายถึง ให้คาที่ค้นอยู่ใกล้เคียงกันในระยะ 25 คา สลับที่ได้
3.3 FAR หมายถึง ให้คาค้นอยู่ห่างกันได้ 25 คา หรือมากกว่านั้น
3.4 BEFORE หมายถึงให้คาค้นอยู่ห่างกันในระยะ 25 คา โดยต้องอยู่ตามลาดับที่กาหนดเท่านั้น
นอกจากนี้ยังสามารถใช้ O ร่วมกับจานวนตัวเลขที่ต้องการให้คาห่างกัน เช่น OFAR/2 หมายถึง ให้คาค้นอยู่ห่างกันไม่เกิน 2 คา เป็นต้น
4. เทคนิคการใช้รหัสกากับคาค้น สามารถทาได้ 2 ลักษณะ
4.1 สืบค้นจากเมนูทางเลือก (Drop down menu)
4.2 สืบค้นโดยใช้เขตข้อมูลกากับลงในประโยคการค้น
5. เทคนิคอื่นๆ
5.1 เทคนิคการค้นด้วยเครื่องหมายคาพูด “…..” (Exact phrased search)
5.2 เทคนิคการค้นหาคาพ้องความหมาย (Synonyms) ด้วยเครื่องหมาย ~
5.3 เทคนิคการค้นกลุ่มคาหรือคาที่ไม่แน่ใจด้วยเครื่องหมาย * (Wildcard)
5.4 เทคนิคค้นหาช่วงชุดของตัวเลข (Number range) ด้วยเครื่องหมาย ..
5.5 เทคนิคการหานิยามหรือความหมายของคา (Definition) โดยใช้คาว่า define: ตามด้วยคาที่ต้องการทราบความหมาย
5.6 เทคนิคการกรองสิ่งที่ค้นหา (SafeSearch Filtering) เทคนิคนี้จะมีใช้สาหรับ Search Engine บางตัว
5.7 ควรใช้คาที่หลากหลายและไม่ควรใช้คาที่ค้นหาเกิน 32 คา ซึ่งการใช้คาที่หลากหลายเพื่อค้นหาจะช่วยให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีกว่า
1. วิเคราะห์เรื่องที่ต้องการสืบค้นและกาหนดคาสาคัญเพื่อใช้ในการค้น
2. เลือกค้นจากฐานข้อมูลที่เหมาะสม ทั้งนี้ต้องทราบว่าเรื่องที่สืบค้นนั้นเป็นเรื่องในสาขาใด
3. ลงมือสืบค้น โดยทั่วไปสามารถสืบค้นได้ 2 วิธี คือการใช้เมนูในการสืบค้น และการสืบค้นโดยการพิมพ์คาสั่ง
4. แสดงผลการสืบค้น เมื่อสืบค้นจนได้ปริมาณรายการที่พอเพียงกับความต้องการ แล้วสามารถแสดงผลรายการที่สืบค้นได้ 3 รูปแบบใหญ่
4.1 การแสดงผลแบบเต็มรูปแบบ แสดงผลทุกเขตข้อมูลที่รายการนั้นมีอยู่
4.2 การแสดงผลแบบย่อ แสดงผลเฉพาะรายการทางบรรณานุกรมเท่านั้น
4.3 การแสดงผลแบบอิสระแสดงผลที่กาหนดเขตข้อมูลในการแสดงผลด้วยตัวเอง
5. เลือกรายการที่ตรงกับความต้องการและบันทึกผลข้อมูล เพื่อให้ระบบทราบว่าต้องการรายการใดบ้างในพิมพ์ผลออกทางกระดาษ
วิธีการสืบค้นโดยใช้ทางเลือกต่างๆ ใน OPAC
จากหน้าจอรายการหลักของ OPAC ให้เลือกรายการที่ต้องการจะใช้
เป็นทางเลือกในสืบค้นจากเมนู
ป้อนข้อมูลที่ต้องการสืบค้นตามรายการที่ใช้เป็นทางเลือก
หากต้องการได้รายละเอียดโดยย่อของรายการใด ให้คลิกเม้าส์ที่
รายการที่ต้องการ ระบบจะแสดงรายละเอียดของรายการดังกล่าว ซึ่ง
จะประกอบไปด้วยชื่อเรื่อง ชื่อผู้รับผิดชอบ และปีพิมพ
4 หากต้องการได้รายละเอียดที่สมบูรณ์ของรายการใด ให้คลิกเม้าส์ที่
รายการที่ต้องการระบบจะแสดงรายละเอียดที่สมบูรณ์ของรายการ
นั้นๆ
ข้อมูลที่ได้จากการสืบค้นด้วย OPAC
ข้อมูลบรรณานุกรม (Bibliographic description)
ข้อมูลดรรชนีวารสาร (Periodical Index)
รสืบค้นสารสนเทศจากฐานข้อมูล OPAC ฐานข้อมูลออนไลน์และบนอินเทอร์เน็ตนั้นเป็นความสามารถของแต่ละบุคคล ซึ่งความสามารถดังกล่าวประกอบไปด้วยทักษะ และเทคนิคของการสืบค้น ซึ่งผู้สืบค้นแต่ละคนจะมีมากน้อยเพียงใดนั้นขึ้นอยู่กับการฝึกฝนและพัฒนาทักษะอย่างต่อเนื่อง