Galego Antigo

Época trobadoresca
(IX-XIV)

Características
xerais

1250-1350 esplendor do galego medieval

Escola Lírica Galego- Portuguesa

O galego cultívase no ámbito da
xustiza, ciencia, vida eclesiástica

Co Reinado de Fernando III, Galicia
perde todo o poder que tiña

Características
lingüísticas

Vocalismo

Vogais nasais

MANU>mão
BONU>bõo

Abundacia
de hiatos

VIDERE> veer
DIABOLU>diaboo

Consonantismo

a)

grafías s-,ss (parecido ao
noso s actual)

saber, nosso

grafía -s
(+suave, parecida ao
s sonoro do francés)

casa

b)

grafía Ç- :[ts]

maçaa [matsaa]

grafía -z-: [dz]

fazer [fadzer]

c)

grafía x /ʃ/ (como o x
do galego actual)

leixar, xadrez

grafías j, ge, gi /ȝ/
(j en enjoiment, inglés)

jornada,trager,
giganto

Xénero invariable

un/unha pastor
un/unha burgués

Formas átonas
nos posesivos

sa casa (súa)

Mesóclise pronominal
(intercalación dun pron.
átono nunha forma verbal
perifrástica)

riir-s'-han
(riranse)

Tempos compostos
con aver

avian falado

Formas arcaicas na 1ª per. pres.
Indicativo de algúns verbos

perço de perder
arço de arder

Uso do artigo partitivo

deitar do leite

Uso do posesivo ser artigo

seu escudo
aos peitos

Galicismos

dama, sage (sabio)
barnagen (nobreza)

Provencialismos

assaz (bastante),
segrel, trobar

Voces
desaparecidas

vegada (vez), eire(onte)
ren (nada)

Época postrobadoresca
(XIV-XV)

Características
xerais

Galicia, pasa a depender de Castela

O galego cede gradualmente o seu
terreo ao castelán, que se terá que utilizar
en todo os reinos, agás en Portugal

Características
lingüísticas

vacilación b/v

cabalo/cavalo

vacilación nas sibilantes
xordas e sonoras

passo/paso

Preferencia do -nn e -ll

sennor, moller

Preferencia do -oi

moito,loita

Aparición do pronome
che(chi) e te (ti)

Formas verbais rematadas en
-sche, -ches, -ste

cantaste/cantasche

Rematado en -o ou -e a
3ª pers. sing. P. Perf. Indicativo
verbos irregulares

fezel/fezo
dissel/disso

Único momento
normalizado do
noso idioma

Uso no ámbito familiar,
xurídico, administrativo...