OŚMIOZGŁOSKOWIEC
Posiada 8 sylab
Brak średniówki
Stały akcent paroksytoniczny
JEDYNASTOZGŁOSKOWIEC
Posiada 11 sylab
Średniówka po 5 sylabie (5 + 6)
Stały akcent paroksytoniczny
TRZYNASTOZGŁOSKOWIEC
Posiada 13sylab
Średniówka po 7 sylabie (7+6)
Stały akcent paroksytoniczny
CECHY:
Posiada taką samą liczbę sylab oraz taka sama liczbę akcentów
WYSTĘPUJĄ STOPY METRYCZNE:
trochej
Rytm bardzo częsty, łatwo powstający w języku polskim, charakterystyczny dla 8-zgłoskowców, ale rzadko prowadzony dłużej w jednym utworze.
jamb
Rytm dobitny, ekspresywny, często związany z rymami męskimi. W wieku XVII i XVIII praiwe nie występował
daktyl
Rytm nietypowy dla języka polskiego, bywa realizowany na krótkich odcinkach utworów (z reguły zakończony kataleksą).
amfibrach
Obok trocheja najbardziej naturalna stopa rytmiczna w języku polskim, jednak rzadko występuje w postaci czystej. Sprawia wraenie melodii, rozkołysania.
anapest
Występuje dość często (po raz pierwszy w "Czatach" Mickiewicza), ale rzadko w postaci czystej.
peon
Występują w niektórych zestrojach akcentowych (baliście się, widzieliście), ale spotykanych zbyt rzdko, by mogły stanowić podstawę wierszy.
Stopy metryczne to najmniejsze jednostki miary wierszowej
WYSTĘPUJE:
CEZURA-oznacza, że granice stopy nie pokrywają się z zestrojami
DIEREZA-oznacza, że granice stopy pokrywają się z zestrojami
CECHY:
Posiada taką same liczbę zestrojów akcentowych
ZESTRÓJ AKCENTOWY- czyli wyraz lub grupa wyrazów objęta jednym akcentem
Najczęściej spotkane formaty wiersza tonicznego to: trójzestrojowiec, sześciozestrojowiec