Pantailen eragina haurrengan

Marko teorikoa

Pantailen alde onak eta txarrak

Alde onak

Teknologiak hezteko balio du, edukiak barneratzeko eta ezagutzak handitzeko.

Ondo erabiliz gero sormena, buru bizkortasuna, lehiakortasuna, arrazoitze azkartasuna eta ezagutza gaineko gaitasuna bultzatzen dituzte.

Internetek heziketa-prozesuan errentagarriak diren aukera anitzak eskaintzen ditu.

Alde txarrak

Pasibotasuna eta analisi eza eragin ahal du, baita ere, geldotasuna eta ilusio falta.

Buru mendekotasuna sortzen du.

Gizarte harreman, jarduera fisiko eta jolasak ordezkatzen ditu.

Lege hutsune nabaria dago eta haurrak dira biktima nagusienak.

Urduritasuna eta antsietatea eragin dezake pantaila baten aurrean denbora asko pasatuz gero.

Jarrera nartzisistak bultzatu

Pantailetan arreta gehiegi jartzeak, ingurunerako arreta falta izatea eragin dezake.

Ziber-gaizkiletasuna, -sexua eta -mendekotasuna

Bakartzea eragin dezake

Mehatxu eta iraintzeko erabiltzea teknologia

IKT-en eragina haurrengan

Eragin afektiboak

Indarkeriaren aurrean

Sentiberatasuna galtzearen eraginak

Indarkeriarengatik inmunizatuz

Estimulazio edo eszitazioaren eraginak

Indarkeriaz jokatzeko aukera gehiago

Eragin kognitiboak

Teoria

Informazioa

Jaso

Ulertu

Metatu

Berreskuratu

Arrazoitu

Bandura

Behaketaren bitartez ereduak/jokabideak ikasi

Eredua

Kontuan harta

Zigorra

Saria

3 eragin

Jokabide berriak

Inhibizioa

Ahuldu

Indartu

Jokabide sozialak erraztu

Ikaskuntzarako 4 azpiprozesu

Arreta prozesua

Gogoa atxikitzeko prozesua

Erreprodukzio motorren prozesua

Berrindartze eta motibatze prozesua

Jokabideak barneratzeko osagaiak

Erreala eta irrealaren arteko loturarik ez

Jokabidea ez onetsi

Praktikara ezin eraman

Jokabide oldarkorrak

Jokatzeko modua

Ideia berriak iradokitzea

Estimulazio eta eszitazio osagaiak

Indarkeria

Pertzepzioa

Oldarkortasuna handitzen duten faktoreak

Subjektuaren oldarkortasuna

Indarkeriaren benetazko pertzepzioa

Adina

Trebetasun kognitiboak

Sexua

Gizarte maila

Edukiak jasotzea eta interpretatzea

Indarkeria zuzenki lotuta, saio motarekin

Pertsonaiak

4 faktore

Arrazoi eta intentzioak

Jokabidearen ondorioak

Porrota

Arrakasta

Biktimaren ondorioak

Elkartasuna

Desatsegintasuna

Egitura

Pertsonaiekiko antzekotasuna

Antzekotasunak

Genero, etnia, gizarte-mailak eta adina

Arreta handiagoa

Pertsonaia bezalakoa izateko gogoa

Mutilak

Trebetasuna, indarra, hegan egin eta neskekin arrakasta

Neskak

Erakarmen fisikoa

Heroiak

Historia interesgarri

Pertsonaia erakargarria

Belaunaldiz belaunaldi ezaugarri orokorrak

Jantzi

Eszenatokia

Osagai

Antzekotasun errealak bilatu

Ile ebakera

Alkandoraren kolorea...

Heroaik bezala jokatu

Laguntza

Saio ez bortxazkoetara zuzendu

Orduak mugatu

Errealitatearekin desberdindu

Argudioz eztabaidatu

Imitazioa

Pantaila

Imitazioaren bidez ikastea

Kalteak hobeto ulertu

Lehenengo ereduak gurasoak

Kontzientzia eta imajinazioa garatu

Gaur egun telebista eredu erakargarriagoa

Sedukzioa berreskuratzen

Nahimena eta arrazoia piztu

Ez daukagu telebistak hezteko duen gaitasun berbera

Sedukzioa aztertzen

Osagai nartzisistak

Telebistaren gaitasun handiena

Identifikatuta sentitzea

Biolentzia adibide gisa

Haurraren psikismoari eragiten

Nolako biolentzia ikusten duten aztertu

Modelaketaren bidez ikasitako beste adibideak

3 faktore

Saritzea

Sedukzioa

Imitazioa

Kutsadurazko prozesu bikoitza

Pantaila kanpoan

Imitazioaren bidezko ikaskuntza

Pantailetan eta familietan ikusten dutenaren arteko harreman jolasa

Telebistari garrantzia kentzeko beharra

Sintesia

Familia eta eskola batera lan egin

Telebista eta familia

Familiak eragina dauka umea eta telebistaren arteko erlazioan

Eragin hau onuragarriagoa izango da saioa umearen adinarekin bat badator

Gurasoen arabera ez daude prest telebistarekin erdi puntu bat bilatzen

Ikerketen arabera

Umearekin arrazoitzen duten gurasoak zigorrik ez

Pantailen eraginengatik famili eta umearen arteko interakzioa murriztu egin da

Familia, gizartea eta telebistaren artean

Familiak eta gizarteak umeen garapen kognitiboaren pisu guztia uzten dio eskolari

Telebista, guraso eta umearen arteko erlazioan estrategia gehien erabiltzen dituzten familien haurrak dira eskolan hoberen ibiltzen direnak

Telebista eta eskolaren arteko zapalkuntza

Umeari kalte

Telebistako ereduak

Hezkuntzarekin bat joan beharko zen

Geroz eta gazteago

Erritu sozialak jarraitu

Estatuaren partetik pasibotasuna

Telebistaren aurrean haurrek dituzten desberdintasun interindibidualak

Adina

HH

Programa hezigarriak

Marrazki bizidunak

Haurrentzako programak

Familiak ikusten dituen programa ez hezigarriak

LH 1. eta 2. mailak

Programa informatibo gutxiago

Komedia gehiago

LH amaiera

Programa dramatikoak

Errealitatean oinarritutako programak

Aurre nerabezaroa

Helduentzako programak

Nerabezaroa

Komediak

Sexua

Ez da oraindik argitu mutilek edo neskek telebista gehiago ikusten duten

Neskak

Biolentzia gutxiago duten programak

Programa familiarrak

Mutilak

Marrazki bizidunak

Western

Krimen

Abenturak

Kirolak

Intelijentzia edo arrakasta akademikoa

Arrakasta akademiko altua

Telebista gutxiago ikusten dute

Programa hezigarriak

Arrakasta akademiko txikia

Biolentzia programa gehiago

Izaera eta atxikimendua

Biolentzia programa gehien ikusten duten haurrek, arazoak

Harreman pertsonaletan

Emozionalak

Jarrerazkoak

Zer transmititzen du telebistak?

Estereotipoen transmisioa

r

Telebista, hezitzaile birtuala (2009) artikuluaren arabera, Telebistak gure izateko, janzteko eta orrazteko erak mugatzen ditu, askotan moda batzuk inposatzen dizkigulako,nahiz eta gu kontziente ez izan. Gainera gorputz lirainaren irudia saltzen digute eta honek gure gizartean arazo larriak ekartzen ditu; hala nola, anorexia, bulimia... Hortaz esan daiteke telebistak estereotipoak indartzen dituela.

a

Marrazki bizidunak

Super Nenas

"Nenitas perfectas"

r

Kantaren sarreran neskatxa perfektuak sortzeko erabili zituen materialak zerrendatzen ditu . Hauetaz hitz egiten denean "Nenitas perfectas" izendapena erabiltzen da kantan.

X substantzia

r

X substantzia nahasketara erortzean eztanda egiten du eta bertatik "Super Nenak", izarrak eta bihotzak ateratzen dira.

Super Nenas

r

Hauen aurkezpena egiterakoan fondoa bihotz gorri eta arroxak agertzen dira.Petalo: Komandantea eta taldeko liderra. Arroxa pastel koloreko arropa eta aurpegian "arroputz" espresioa dauka.Burbuja: Taldeko alaiena da. Kolore urdin pasteleko arropa dauka eta ile horia, "tuntunena" bezala jartzen dute.Cactus: Taldeko indartsuena eta borrokalariena da. Kolore berde pasteleko arropa dauka eta bere aurpegiko espresioa haserre eduki ohi du.

Musika

r

Sarreran Super Nenas-ak banaka aurkezterakoan musika bakoitzaren jarrerarekin egokituz aldatu egiten da.Estereotipoak apurtzen dituzten momentu bakarra etxaiekin borrokatzean da.

Logoa

Oliver y Benji

Mutilak

Protagonistak

Futbolariak

Neskak

Bigarren plano batean

Animatzaileak

Publizitatea

r

Errealitatean normal zer izan behar den esanez, desioak saltzen dituzte. Rol tradizionalak sustatzen dituzte adibidez: neska erregina da eta mutila indartsua.Produktuak saltzeko emakumearen sexualitatea erabiltzen dute.

Pediasure neska

Pediasure mutila

Pronto

Kritika

Miss Escaparate

Komunikabideek indar gehiena hartzen dute gizartean. Gizarteak hauen bidez transmititzen ditu ezagupen gehienak eta gure gizartea, bizitza eta burmuina moldatzen dituzte.

r

Berdin du neska batek zer lortzen duen, bere balorea itxurarekin lotua egongo da. Gainera, presioa eragiten zaie gizonen idealera egokitzeko, hala ere, "emakume perfektua" teknologiaren bidez eraldatuta izaten da.Filmetan behin eta berriro estereotipo berdinak errepikatzen dira: Neskak protagonistak direnean, haien rola gizona erakartzean datza.Gizonezkoei boteretsuak direla sinistarazten zaie, guztiaren kontrola izan behar dutela eta haien beharrak aurretik daudela. Komunikabideak gizartea aldatzeko baliabidea izan daiteke.

Gomendioak

Telebistako programazioari begira

Programa hezigarriak

Pupu eta Lore

r

Pupu eta Loreren bideo honen bidez, umeek gora eta behera kontzeptuak ikasten dituzte. Irudiak ez daude estereotipatuak.

Pocoyo

r

Pocoyoren bideo honetan, umeak esperimentazioaren zer ikasi dezaketen agertzen da. Nahiz eta erakusten dituen baloreak hezigarriak izan, telesailko pertsonaiak estereotipatuak daude.

Shaun ardia

r

Bideo honetan, protagonistak ardiak direnez ez dago bat ere estereotipatua. Gainera telesail honetan, nahiz eta hasiera batean gaiztakeriak egin amaieran dena konpontzen dute. Hortaz, haurrek asko ikasi dezakete telesail honetatik.

Gurasoentzako gomendioak

Gurasoak hartu behar duten jarrera

Ikus-entzunezko denbora mugatzea

Ikusten diren programak eztabaidatzea eta denbora mugatzea. Etxeko lanak bukatuak edukitzea. Eskola haurretik, bazkarian eta gauean telebista ez ikustea. Astean bitan telebista gabeko eguna izatea.

Kalitatezko programak aukeratzea

Pentsamendu eta ikuspegi kritikoa edukitzea

Adinaren araberako klasifikazioa ulertzea eta erabiltzea

Adin tartearen arabera programa desegokiak debekatzea

Jarduera alternatiboak sustatzea

Irakurketa lantzea, kirola, familia eta lagunekin denbora pasatzea

Gurasoak eredu positibo moduan eraiki behar dira

Pantailen haurrean jarrera positiboa hartu

Erabilpena mugatu eta egokia bihurtu

Etxean giro mediatiko positiboa sortu

Haurrek logelan pantailarik ez izatea

Telebista ez da zaintzaile elektronikoa

Telebista ez da ez saria ez zigorra

Sormena

Familia osoak programaren informazioa irakurri

Familiako kide guztiek programa edo pelikulari buruzko kritika egitea eta iritzia ematea

Osasunaren kalterako diren iragarkien kontrako iragarkiak egitea

Adinaren arabera

2 urte baino gutxiago

Ez dute telebista ikusi behar, garunaren garapena eta garapen soziala errealitatearen bitartez ikasten dutelako

Lehen haurtzaroa

Estimulu multisentsoriala eta jarduera aniztasuna beharrezkoak dira

Eskola adineko haurrak

Telebista gehiegi ikusteak irakurmenean eta idazmenean eragin dezake. Sozializazioa denbora murrizten du.

Nerabeak

"Nor naiz?" galdetzen diote bere buruari eta ereduak telebistatik hartu ditzakete.

Publizitate

Behaketa

Praktikak

Haurrak

Berdintasunak

Janzkera

Telebistako pertsanaien eragin handi zuten.

Neskak

Mutilak

Etxetik ekarritako materiala

Edalontziak

Gehienak kolore lisoak ziren, baina batzuk Cars, Spiderman, Minny, printsesak... bezalako irudiak zituzten

Jostailuak

Telebistaren eragina nabaria zen

Neskak

Mutilak

Liburuak

Anitzak ziren, baina pantailaren eragina nabarizen zen.

Jarreradesberdinak

Joko sinbolikoa

Neska eta mutilak orokorrean joko berdinetara jolasten ziren

Hizkera

Nahiz eta euskaraz jakin beraien artean sozializatzeko gaztelania erabiltzen zuten

Telebistarekiko jarrera

Hasiera batean arreta jartzen zuten baina ondoren beraien artean jolasten hasten ziren

Ezberdintasunak

IKT eskolan

Zabalgana iksatetxea

Toki eder ikastola

Garazi LHI

Gelan

Ordenagailu bat zeukaten eta jolasteko erabiltzen zuten

Informatika gela

Astean behin joaten ziren eta bertan lantzen ari ziren gaiari buruzko bideoak ikusten zituzten

Arantzabela ikastola

Gelan

Ordenagailu bat zegoen, Youtube-tik musika jartzen zuten

Bideo gelan

Astean behin joaten ziren. Pantaila taktila zuten eta bertan hainbat ariketa egiteko erabiltzen zuten.

Albumak

Neskak Hello Kitty, Peppa Pig, loreak... bezalako gometsenak eramaten zituzten

Mutilak Cars, Super heroeak... bezalako gometsenak eramaten zituzten.

Ondorioak

Orokorrean telebistak umeengan eragin handia dauka. Beraien janzteko eran eta jostailuetan batez ere.

Kalean

Mugikorrak

Gurasoak umeari atentzioa ez prestatzeko mugikorra ematen diete.

Jolasak

Ume asko Super heroeak imitatzera jolasten dira

Ondorioak

Telebistaren eragin handia dutela nabaria da. Gainera gurasoak umeak entretenitzeko teknologia berriak (mugikorra, tableta, telebsta...) erabiltzen dituzte.

Liskarrak sortzen ditu

Ume guztiek nahi dutelako ikt-ekin jolastu aldi berean

Bibliografia eta internetgrafia

Triptikoa

Legedia

Ley general de la comunicación audiovisual

r

2010eko martxoaren 31, onartutako Ley General de la Comunicación Audiovisual legean adingabeen eskubideak aipatzen dira 7.artikuluan.

Ley de la Radio y la Televisión de titularidad Estatal

r

2006ko ekainaren 5ean, Ley de la Radio y la Televisión de Titularidad Estatal onartu zen. Lege honen 25.artikuluak dio Corporación RTVE-k gizarte kolektiboen beharrak asetu beharko dituela, bereziki haur eta gazteenak. Elbarriei alde batera utzi gabe.

Ley Organica de Protección Juridica del Menor, de Modificación Parcial del Codigo Civil y de la Ley de Enjuiciamiento Civil

r

1996ko urtarrilaren 15ean, Ley Organica de Proteccion Juridica al Menor legea onartu zen.Honen bidez, haur eta gazteak telebista ikusten edo irratia entzuten duten orduetan beraien adinerako programazio aproposak emititzea behartzen du, "haurren ordutegia" errespetatuz.

Euskal curriculuma

Haur Hezkuntzako 2.Zikloa 3.blokea

Helburuak

r

1.-Hizkuntza horiez guztiez jabetzea pixkanaka, beharrak, lehentasunak, sentimenduak, esperientziak eta errealitatearen errepresentazioak adierazteko.11.- Teknologiako tresnak erabiltzen hastea eta tresna horiek komunikatzeko duten gaitasuna aintzat hartzea, arian-arian informazio- eta ikaskuntza-iturri gisa erabiltzeko.

Edukiak

Tresna teknologikoak erabiltzen hastea

Teknologia behar bezala eta modu esanguratsuan erabiltzeko beharraz jabetzen joatea.

Ikus-entzunezko ekoizpenak erabiltzea, hauen edukiei eta estetikari buruzko balioespen pertsonala egiteko.

Errealitatea eta ikus-entzunezko adierazpena bereizten ikastea

Ebaluazio irizpidea

teknologia- eta ikus-entzunezko hizkutzetako berezko bitartekoak, materiala eta teknikak erabiliz adierazten jakitea eta komunikatzea, eta baliabide horien aukerak aztertzeko, horien ekoizpenekin gozatzeko eta ingurukoekin esperientzia estetikoak eta komunikaziozkoak izateko interesa erakustea.

Ea saiakuntzarik egin eta aztertzen dituen teknologia- eta ikus-entzunezko berezkoak diren materialek, tresnek eta teknikek adierazteko dituzten aukerak

Hausnarketa

Influentzia

Roletan

1. eta 2.bideoan

iragarki berdina izanik

Mutila

Hazi behar da indartsua izateko

Neska

Hazi behar da erregina bihurtzeko

3.Bideoa

Garbitzea emaumeen zeregina da