Баламен қалай сөйлесу керек?

Ата-анаға кеңес

Қазір ата-аналар балаларын логопедке қашан апару керегі жөнінде ертерек ойлану керек. Мамандардың айтуынша, бала 2-3 жасқа келгенде оныңсөйлесу дағдыларын бағалау үшін ең қолайлы кезең. Дәл осы уақытта маман баланың сөйлеуі оның жасына сәйкес келіп-келмейтінін тексереді.

Сонымен қатар, ата-аналар баланың алты жасқа келгенге дейін өздерінің қалай сөйлейтініне көп көңіл бөлуі керек. ! Сол үшін мына қарапайым ережелерді есіңізге сақтаңыз:


• балаға еліктеп, балаша сөздің айтылымын бұрмаламаңыз;
• анық, тегіс, эмоционалды түрде сөйлеңіз;
• балаға кітапты көбірек оқып, жаңа және бейтаныс сөздерді түсіндіріп беріңіз;
• балаға сұрақ қойғанда, жауап беруін асықтырмаңыз;
• ешбір жағдайда баланы мазақтап, сөйлеу қателіктері үшін жазаламаңыз.

Баланы әңгімелесуге қалай үйрету керек?
Бұл жұмыста сізге ойын негізіндегі түрлі жаттығулар көмектеседі:

негізгі дауыстың және үнсіз дыбыстың дұрыс айтылуы (ата-аналар немесе мұғалім балаға суретке түсіретін локомотивтер, ағаштың шырқататын жапырақтары және т.б. бейнелейді);

1-2 жастағы жасөспірімдердің артикуляциялық құрылысын дамыту үшін құстар мен жануарлардың дауыстарын үйрету пайдалы;

сөйлеу демін үйрету үшін үш немесе одан көп тілдесу («la-la-la» сияқты қарапайым әннен бастауға болады);

нәресте туралы сөйлесуге көмектесетін ұсақ мотоциклдерді дамыту . Ол балшықтан немесе саусақтардан модельдеуге болады;

2-3 жастағы бала қызықты оқиға туралы әңгімелеп бере алады немесе оған ертегілерді таныстырады, оны ең қызықты жерде үзіп, әрі қарай жалғастыруды ұсынады.

Әрбір ана баланың алғашқы сөзін асыға күтеді. Мұндай жағдай орын алса, көбінесе белгілі бір кішкентай адамның жеке қасиеттеріне байланысты. Балаға тезірек сөйлесуге қалай көмектесетінін білу үшін сөйлеудің пайда болуы мен қалыптасуына әсер ететінін түсіну қажет.

Бала қашан сөйлеседі?

Бала қандай жастағы бірінші сөзді айту керек екенін анықтау мүмкін емес. Психологтар осы тақырып бойынша көптеген зерттеулер жасады. Уақыт өте келе олар бір-үш жасқа дейінгі балалардың әрқайсысында 2-ден 100 сөзге дейін сөйлесе алады деген қорытындыға келді және әр жағдайда бұл нормалар болады. Белгілі бір жас тобына арналған сөздердің нақты саны жоқ.

2-3 жастағы баламен сөйлесуге қалай көмектесуге болады?

Кез-келген оқу үрдісі секілді, сөйлеуді дамыту достық қарым-қатынаста болуы керек. Егер анасы ашуланып жатса, барлық уақытта қанағаттандырылмаған болса, онда бала инстинктивті түрде оқшауланады.

Нәрестелерді лақтыру, күнделікті өмірде сөздерді қасақана бұрмалау балаға пайда әкелмейді. Ол ақсақалдарға еліктейді, осылайша процесті қиындатады. Ересек адамның сөзі баяу және айқын болуы керек.

Сабақтар күнделікті, күнделікті және күніне бірнеше рет өткізілуі керек. Бұл сіздің балаңызбен үнемі сөйлесу керек дегенді білдірмейді. Ақпараттың асып кетуінен және тұрақты дыбыстық ынталандырудан бастап, ол жай ғана мән-мағынаға араласпайды және сөйлеуді фон шу ретінде қабылдайды және көп болмайды. Бірақ баланың қарым-қатынасқа деген табиғи қажеттілігін жоққа шығармас үшін, үнемі үндемеуі мүмкін емес.

Баланың үйінде тәрбиеленетін балалардың көпшілігінде сөйлеуді дамытуда артта қалатыны есіңізде болсын, өйткені олар жақын жерде болған кезде өздерінің күтіп-бағу жұмыстарын жасайтын ақсақалдармен жеткілікті түрде ауызша сөйлеспейді.а

Балаға, туылғаннан бері, ертегі, қарапайым рифмаларды, балабақша әндерін үнемі оқып шығу қажет . Жас кезінде әдебиеттер саны бірте-бірте өседі. Үлкен пассивті сөздік қоры бар (баланың білетін, бірақ айтпаған сөздерінің мағынасы), бала бірден сөйлеммен сөйлесуге тамаша мүмкіндік береді.

Мастер-кластарды меңгеру өте жақсы, кішкене және үлкен моториканы дамытады. Бұл үшін би сабақтары, қарапайым физикалық жаттығулар, таза ауада белсенді серуендеу керемет. Сондай-ақ, тұрақты сызбалық сабақтар (саусақ техникасын қолдана отырып), модельдеу, кесу талап етіледі. Мұның бәрі саусақтардың ептілігін дамытумен байланысты, сөйлеуге жауапты ми бөлімдерінде жұмыс істеуге белсене қатысады.
дтема

Баламен сөйлесудің 10 ережесі.

1. Үйге ашығып келмеңіз. Ашыққан адам шыдамсыз ,мазасыз болады.

2. Өте шаршап қажымаңыз. Шамадан тыс физикалық, ақыл-ой жүктемелер өзіңізді жайсыз сезінуге әкеледі. Жұмыстағы қиындыққа бала кінәлі емес.

3. Кызметіңіз туралы айтқанда бала қызметтің одан маңызды екенін сезінбесін. Кызметіңіз сізге ұнайды, баланы-жақсы көресіз.

4. Баламен сөйлесу бәрінен де маңызды. Ас дайындауда немесе басқа жұмыс барысында келген баланы итермеңіз . Бала-бұл адам , ал кешкі ас пен жұмысты күтуге болады.

6. Бала арқылы мен білемге салмаңыз. Сіз ересексіз ,сондықтан көп білесіз. Егер де балаңыз басқалармен салыстырғанда өзіне , өз күшіне сенімді болсын десеңіз , бала ересектердей ой түйетінін сезетіндей сөйлесіңіз.

7. Жұмыс-бұл жанұяны қамтамасыз ететін құрал. Егер өз өміріңіз үшін жұмыс маңызды болса, бала өзін бақытсыз сезінеді және тез ержетуге асығады.

8. Тыңдай біліңіз. Көпшілігімізге баланың ісішала, сөзі маңызды емес деп санаймыз. Ол кішкентай болғанмен «глобальды» болуы мүмкін. Негізінде оның ісі мен сөзі өзіміз сияқты маңызды. Егер балаға сондай көзқарас танытсаңыз, онда ешқандай сенімділік болмайды.

9. Баламен кеңесіңіз. Өз ойларыңыз бен уайыммен бөлісіңіз. Ақыл – кеңес сұраңыз және соған жүгініңіз.

10. Тілім нан үшін қинай бермеңіз. Балаңыз Сізден материалды тәуелді екенін айтудан қашыңыз. Балада сізге ауыртпалық түсіремін деген ой туады, бұл баланы жаралайды... Қарттық шағыңызда осындай жағдайлардан ұялуыңыз әбден мүмкін.

5. Бала көмекші әрі отбасының теңқұқылы мүшесі. Ыдыс жуу, еден жуу сияқты үйдегі ең ұнамсыз жұмыстарды тапсырып , баланы жалықтырмаңыз. Неге қоқыты бала төгу керек? Себебі, сіз бұйырасыз!