การสืบค้นสารสนเทศและความรู้
(Knowledge Inquiry)

ความหมาย

เครื่องมือสืบค้นสารสนเทศ

เครื่องมือและรวมถึงอุปกรณ์ต่างๆ ที่อำนวยความสะดวกแก่ผู้ใช้ในการสืบค้นรายการสารสนเทศที่ต้องการได้อย่างรวดเร็วทันความต้องการ

ฐานข้อมูลออนไลน์ (Online Database)

แหล่งสารสนเทศที่มีขนาดใหญ่และขอบเขตกว้างขวาง โดยไม่
มีข้อจำกัดในด้านระยะทาง

บทสรุป

การสืบค้นสารสนเทศจากฐานข้อมูล OPAC ฐานข้อมูลออนไลน์และบนอินเทอร์เน็ตเป็นความสามารถของแต่ละบุคคล

ความสามารถของผู้สืบค้นประกอบไปด้วยทักษะ และเทคนิคของการสืบค้น ซึ่งผู้สืบค้นแต่ละคนจะมีมากน้อยเพียงใดนั้น ขึ้นอยู่กับการฝึกฝนและพัฒนาทักษะอย่าง
ต่อเนื่อง

ผู้สืบค้นก็ต้องรู้จักวิธีการที่คัดเลือกและประเมินสารสนเทศ เพื่อที่จะได้นำ สารสนเทศที่มีคุณค่า ถูกต้อง และตรงกับความต้องการของตนเองไปใช้งานได้อย่างเหมาะสม

ประเภทการสืบค้นสารสนเทศ

การสืบค้นสารสนเทศจากฐานข้อมูลบรรณานุกรมออนไลน์ หรือOPAC

วิธีการสืบค้นโดยใช้ทางเลือกต่างๆ ใน OPAC

หน้าจอรายการหลักของ OPAC ให้เลือกรายการที่ต้องการจะใช้
เป็นทางเลือกในสืบค้นจากเมนู เช่น ชื่อผู้แต่ง ชื่อเรื่อง หัวเรื่อง เป็นต้น

ป้อนข้อมูลที่ต้องการสืบค้นตามรายการที่ใช้เป็นทางเลือก

หากต้องการได้รายละเอียดโดยย่อของรายการใด ให้คลิกเม้าส์ที่
รายการที่ต้องการ ระบบจะแสดงรายละเอียดของรายการดังกล่าว

หากต้องการได้รายละเอียดที่สมบูรณ์ของรายการใด ให้คลิกเม้าส์ที่
รายการที่ต้องการระบบจะแสดงรายละเอียดที่สมบูรณ์ของรายการ
นั้นๆ

ข้อมูลที่ได้จากการสืบค้นด้วย OPAC

ข้อมูลบรรณานุกรม (Bibliographic description)

ชื่อผู้แต่ง (Author) อาจเป็นชื่อบุคคลหรือหน่วยงาน

ชื่อเรื่อง(Title) ของหนังสือ ชื่อวารสาร รายงานวิจัย วิทยานิพนธ์

สถานภาพของทรัพยากรสารสนเทศ

เลขเรียกหนังสือ (Call number)

รูปเล่ม (Description) บอกข้อมูลเกี่ยวกับจำนวนหน้า ภาพประกอบ และ
ขนาด

หมายเหตุ (Note) เป็นการระบุข้อมูลของทรัพยากรเพิ่มเติม

สถานที่ (Location) เป็นการบอกว่าทรัพยากรรายการนั้นอยู่ที่ห้องสมุดใด

หัวเรื่อง (Subject) เป็นการระบุค าหรือกลุ่มคำที่ใช้แทนเนื้อหาของทรัพยากร

หัวเรื่อง (Subject) เป็นการระบุค าหรือกลุ่มค าที่ใช้แทนเนื้อหาของทรัพยากร

ข้อมูลดรรชนีวารสาร (Periodical Index)

ชื่อผู้แต่ง (Author) อาจเป็นชื่อบุคคลหรือหน่วยงาน

ชื่อเรื่อง (Title) เป็นชื่อบทความวารสาร

ปี(Year) ได้แก่ ปีพิมพ์ของวารสาร

ชื่อห้องสมุดที่บอกรับวารสารชื่อนั้นๆ (Library that have this journal)

สถานที่ (Location) บอกสถานที่เก็บและให้บริการวารสาร

ชื่อวารสาร (Journal) บอกข้อมูลเกี่ยวกับชื่อวารสาร ปีที่ฉบับที่ เดือน ปีและ
เลขหน้าที่ปรากฏบทความ

เลขมาตรฐานสากลประจ าวารสาร (ISSN)

หัวเรื่อง (Subject) เพื่อใช้ในการสืบค้นต่อ

การสืบค้นสารสนเทศด้วยฐานข้อมูลออนไลน์

ฐานข้อมูลออนไลน์ที่ห้องสมุดหรือศูนย์สารสนเทศบอกรับเป็นสมาชิก

ฐานข้อมูลออนไลน์ที่ห้องสมุดหรือศูนย์สารสนเทศนั้นๆ บอกรับหรือซื้อฐานข้อมูลนั้นมาให้บริการกับผู้ใช้โดยมีการจำกัดระยะเวลาในการใช้

ฐานข้อมูลสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา หรือ ฐานข้อมูล

เป็นฐานข้อมูลที่ส านักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา และโครงการThai Library Integrated System เช่าใช้ฐานข้อมูลโดยสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษารับผิดชอบค่าใช้จ่าย

ฐานข้อมูลทดลองใช้

เป็นฐานข้อมูลที่ห้องสมุดหรือศูนย์
สารสนเทศนำมาทดลองให้บริการกับผู้ใช้ก่อน

การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์

วิเคราะห์เรื่องที่ต้องการสืบค้นและกำหนดคำสำาคัญเพื่อใช้ในการค้น

เลือกค้นจากฐานข้อมูลที่เหมาะสม

ลงมือสืบค้น โดยทั่วไปสามารถสืบค้นได้2 วิธี

การใช้เมนูในการสืบค้น

การสืบค้นโดยการพิมพ์คำสั่ง

แสดงผลรายการที่สืบค้นได้3 รูปแบบใหญ

การแสดงผลแบบเต็มรูปแบบ แสดงผลทุกเขตข้อมูลที่รายการนั้นมีอยู่

การแสดงผลแบบย่อ แสดงผลเฉพาะรายการทางบรรณานุกรมเท่านั้น

การแสดงผลแบบอิสระแสดงผลที่ก าหนดเขตข้อมูลในการแสดงผลด้วย
ตัวเอง

เลือกรายการที่ตรงกับความต้องการและบันทึกผลข้อมูล เพื่อให้ระบบทราบว่า
ต้องการรายการใดบ้างในพิมพ์ผลออกทางกระดาษ

การสืบค้นสารสนเทศบนอินเทอร์เน็ต

ลักษณะเนื้อหาที่มีให้บริการในเวิล์ดไวด์เว็บ (World Wide Web หรือWWW)

ข้อมูลการตลาดส าหรับสินค้า และผลิตภัณฑ์ รวมถึงสื่อโฆษณาต่าง ๆ

นามานุกรมของพนักงานของแต่ละหน่วยงาน

การจัดแบ่งหมวดหมู่ของสิ่งพิมพ์ในสถาบันบริการสารสนเทศ

ข่าวสารทันสมัย

ข่าวสารข้อมูลทางราชการ

การแถลงข่าวแก่สื่อมวลชน

บทความที่เลือกสรรเฉพาะ

ข้อมูลทางด้านบันเทิง ทีวี เกม ภาพยนตร์ เพลง และอื่นๆ

ส่วนข้อมูลที่ไม่ปรากฏบน เวิล์ดไวด์เว็บ (World Wide Web หรือ WWW)

ความลับทางการค้า (Trade Secrets)

ฐานข้อมูลเชิงพาณิชย์ต่าง ๆ (Commercial Databases)

ยกเว้นมีการสมัครเป็นสมาชิก

สิ่งพิมพ์ที่มีลิขสิทธิ

ยกเว้นแต่จะได้รับการขออนุญาตแล้วเท่านั้น

องค์ประกอบของกลไกการสืบค้นสารสนเทศบนอินเทอร์เน็ต (Search Engine)

ตัวสำรวจหรือรวบรวมข้อมูล

ตัวดรรชนี

โปรแกรมค้นข้อมูล

เทคนิคการสืบค้นสารสนเทศจากอินเทอร์เน็ต

เทคนิคตรรกบูลลีน

การใช้ And, Or, Not ประกอบเป็นประโยคการค้น

การใช้เทคนิคตรรกบูลลีนจากเมนูทางเลือก

การใช้เครื่องหมาย + และ -

เทคนิคการตัดคำ

ใช้เครื่องหมาย * (asterisk) แทนการตัดคำส่วน
ใหญ่เป็นการตัดท้ายคำค้นที่ต้องการ

การสืบค้นในลักษณะของ Stemming

เทคนิคการใช้คำใกล้เคียง

ADJ หมายถึง ให้คำที่ค้นอยู่ใกล้กัน สลับลำดับคำได้

NEAR หมายถึง ให้คำที่ค้นอยู่ใกล้เคียงกันในระยะ 25 คำ สลับที่ได้

FAR หมายถึง ให้คำค้นอยู่ห่างกันได้ 25 คำหรือมากกว่านั้น

BEFORE หมายถึง ให้คำค้นอยู่ห่างกันในระยะ 25 คำ โดยต้องอยู่ตามลำดับที่
กำหนดเท่านั้น

เทคนิคการใช้รหัสกำกับคำค้น

สืบค้นจากเมนูทางเลือก (Drop down menu)

สืบค้นโดยใช้เขตข้อมูลกำกับลงในประโยคการค้น