มรดกพื้นถิ่น
"กะพ้อ"ไม้พื้นถิ่นปักษ์ใต้ที่ยังคงคุณค่าในวิถีชีวิตและพิธีกรรม
ประโยชน์
ลำต้น
ขนำ คานหาบ ขาโตีะ เก้าอี้
ใบ
ห่อขนม มุงหลังคา
ก้านใบ
เสื่อ พัด อุปกรณ์ดักลูกปลา ไซดักกุ้ง
ยอด
ห่อขนม(ต้ม) เชือกมัดต้นกล้า
ยอดอ่อน
ต้มจิ้มน้ำพริก แกงเลียง ยำ
ราก
ยาสมุนไพร สำหรับหญิงคลอดบุตร
มี 3 ชนิด
กะพ้อหนัง
กะพ้อดาด
กะพ้อนอนวัน
วิถีชีวิตและวัฒนธรรม
ศาสนาพุทธ
งานบุญเดือนสิบ งานชักพระ
ศาสนาอิสลาม
วันฮารีรอยอ
กะพ้อเป็นพันธ์ไม้ภาคใต้
พบมากบริเวณป่าพรุ ลำธารป่าดิบชื่น ลุ่มน้ำขัง พื้นที่ราบเชิงเขา
ข้าวโป่ง(ข้าวเกรียบ)บ้านคำไผ่ ดงมะไฟ
องค์ประกอบ
ข้าวเหนียวนึ่งสุก
น้ำตาลทราย
ไข่ไก่ดิบและต้มสุก
น้ำมันพืช
น้ำเครือตดหมา
เป็นเมนูสืบทอดมีชื่อเรียกว่า
ข้าวโป่ง ข้าวเกรียบ เขียบโป่ง
เป็นเมนูทำบุญเบิกบ้าน ชุมชนบ้านคำไผ่ ตำบลดงละไฟ อำเภอทรายมูล จังหวัดยโสธร
พื้นที่ชุ่มน้ำ ชุมชนโนนยาง ป่าวัฒนธรรมอีกแห่งหนึ่งในอีสานใต้
ป่าบุ่ง-ป่าทาม
เป็นพื้นที่สำคัญในตำบลดอนแรด
เป็นแหล่งหลบซ่อนโจร ลักลอบตัดไม้
พื้นที่ชุ่มน้ำ 650 ไร่ หนองน้ำ 21 แห่ง กุด 9 แห่ง
ปี 2542
เกิดแนวคิดอนุรักษ์ป่า เชิงวัฒนธรรม
ในเขตอีสานใต้
ชุมชนโนนยางยังอุดมสมบูรณ์ เป็นแหล่งเพราะพันธุ์วัตว์น้ำเป็นแหล่งอาหารและรายได้ของคนในชุมชน
"ห้วย ละหาน ธาร เลิง" ภูมินิเวศแหล่งน้ำของคนพื้นถิ่น
ชื่อลักษณะทางกายภาพ
เลิง บึง มาบ น้ำปุ้น บุ่ง/ทาม ละหาน ดูน พรุ ชี
ผืนน้ำเป็นพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์คนโบราณตั้งชื่อบ้านตามแหล่งน้ำนั้นๆ
แมลงอาหารโปรตีนจากผืนป่าและท้องทุ่ง
อาหารจากแมลง
แกง
คั่ว
ทอด
ป่น
จี่
สรรพคุณทางยา
มดแดง
ใช้รักษาแผลสด แผลถูกพิษสัตว์กัดต่อย
แมงกุดจี่
รักษาโรคซาง
แมลงสาบ
รักษาโรคตับ
เครื่องประดับ
ปีกแมลงทับ
ความสนุกสนาน
จับแมลงคาท(ด้วง)มาชนกัน
คติความเชื่อ
ผึ้งมาทำรังในบ้าน เจ้าของบ้านจะโชคดี
บึ้ง เดินผ่านหน้าบ้านใคร เชื่อว่าผู้นั้นจะแม่เคราะห์ร้าย
แมลงวันปล่อยมูล(ขี้ไข่ข๋าง)บนฝากระติบข้าวถือว่าเจ้าบ้านจะโชคร้ายต้องทำพิธีเสียเคราะห์