«Цифрлық білім беру ортасының педагогикалық дизайны»
Практикалық сабақ - 11.
Тақырыбы: Практикалық тапсырмаларға VR және AR енгізу.
- Қарапайым VR/AR элементтерін әзірлеу.
VR (виртуалды шындық) және AR (қосымша шындық) элементтерін әзірлеу үшін бірнеше қадамдарды орындау қажет. Бұл элементтерді жасаудың қарапайым тәсілі әртүрлі платформалар мен құралдарды қолдануды қамтиды. Мұнда VR/AR элементтерін жасауға арналған негізгі қадамдар берілген:
1. Қажетті құралдарды таңдау
Ең алдымен, VR/AR элементтерін әзірлеуге арналған дұрыс құралдар мен бағдарламаларды таңдау керек. Олардың кейбірі:
Unity: VR/AR әзірлеуге арналған ең танымал қозғалтқыш. Unity 3D ортада VR және AR қосымшаларын жасауға мүмкіндік береді. Құрал көптеген әзірлеушілерге таныс және оның VR/AR әзірлеуіне арналған арнайы пакеттері бар (мысалы, Vuforia AR, AR Foundation).
Unreal Engine: Бұл да қуатты қозғалтқыш, әсіресе графикаға баса назар аударсаңыз. Unreal-да жоғары сапалы VR тәжірибесін жасау мүмкіндігі бар.
Blender: 3D модельдеуге арналған тегін бағдарлама. Егер сізге VR/AR үшін 3D объектілерін жасау керек болса, оны пайдалануға болады.
Vuforia немесе ARCore: AR жобаларын әзірлеуге арналған танымал SDK-лар. Vuforia Unity-мен интеграцияланады, ал ARCore Google-дың AR технологиясына негізделген.
2. Жобаға арналған концепцияны құру
Сіз жасағыңыз келетін VR немесе AR элементінің қандай мақсатта қолданылатынын анықтау маңызды. Мысалы, AR қосымшасы объектілерді нақты әлемде қабаттасу арқылы көрсетуге мүмкіндік берсе, VR қосымшасы пайдаланушыны толық виртуалды ортаға енгізеді. Төмендегілерді ескеріңіз:
Қандай элементтер қосылады (3D модельдер, дыбыстар, анимациялар).
Қолданушы әрекеттері (объектілермен өзара әрекеттесу, навигация).
3. 3D модельдер мен графика жасау
Егер сіз VR/AR жобасында 3D модельдерді қолданғыңыз келсе, сізге Blender сияқты құралдарды қолданып, өз модельдеріңізді жасау керек немесе дайын модельдерді кітапханалардан табуға болады (Sketchfab, TurboSquid).
4. Программалау және интерфейсті әзірлеу
Unity немесе Unreal Engine-де сізге интерфейсті және қолданушылардың элементтермен өзара әрекеттесуін орнату үшін код жазу қажет. Unity үшін C# программалау тілі жиі қолданылады. Unreal Engine-де Blueprint визуалды сценарий жазу жүйесі бар, бұл программалауды жеңілдетеді.
5. Тестілеу және оңтайландыру
VR/AR қосымшалары жоғары өнімділікті талап етеді. Тестілеу кезінде жүйенің кідіріссіз жұмыс істеуін тексеріңіз және анимациялар мен 3D объектілердің жылдам жүктелетінін тексеріңіз. Төмен қуатты құрылғыларға арналған оңтайландыру да маңызды.
6. Платформаға шығару
Жобаны аяқтағаннан кейін оны нақты құрылғыларға шығару керек. AR қосымшаларын смартфондар үшін Android немесе iOS платформаларына, ал VR қосымшаларын Oculus Rift, HTC Vive, немесе Google Cardboard сияқты платформаларға шығаруға болады.
- Оқу тапсырмаларына VR/AR енгізу.
Оқу тапсырмаларына VR (виртуалды шындық) және AR (кеңейтілген шындық) технологияларын енгізу білім беру процесін жақсартудың тиімді әдісі болып табылады. Бұл технологиялар оқушылардың материалды терең түсінуіне, визуализация мен тәжірибе арқылы оқу нәтижелерін жақсартуға көмектеседі.
1. Тәжірибелік сабақтар
VR: Медицина, инженерия, химия және физика салаларында күрделі зертханалық эксперименттер мен операцияларды виртуалды кеңістікте орындау мүмкіндігі бар. Бұл оқушыларға нақты тәжірибе жасауға мүмкіндік береді, бірақ қауіпсіз және қолжетімді жағдайларда.
AR: Мысалы, биология сабақтарында оқушыларға өсімдіктердің құрылымын немесе жануарлар ағзаларын 3D форматында зерттеуге болады. Оқулықтағы суреттер мен сызбаларды тірілту арқылы ақпаратты қабылдау оңайырақ болады.
2. Тарих және география пәндерінде
VR: Оқушыларды тарихи орындарға немесе бұрынғы дәуірлерге "саяхаттатып", олардың сол дәуірдегі мәдениет пен қоғамды жақсырақ түсінуіне көмектесуге болады. Мысалы, Ежелгі Рим, Мысыр пирамидалары немесе орта ғасырлық Еуропа.
AR: Географияда континенттердің қозғалысы немесе жер бедері карталары интерактивті түрде көрсетілуі мүмкін. Оқушылар тек картаға қарап қана қоймай, нақты өзара әрекеттесе алады.
3. Шет тілдерін оқытуда
AR: Қиын сөздер мен сөйлемдерді көрнекі құралдар арқылы түсіндіру. Мысалы, жаңа сөздерді AR қосымшасы арқылы түрлі бейнелермен байланыстыру арқылы есте сақтау оңайырақ болады.
VR: Шет тілін үйренушілер виртуалды ортада нақты өмірде сөйлесу жағдайларын (мысалы, шетелде кафе немесе дүкенде) тәжірибеден өткізе алады.
4. STEM пәндерінде (ғылым, технология, инженерия, математика)
VR: Оқушылар күрделі формулалар мен математикалық есептерді визуалды түрде көріп, түсіндіре алады. Мысалы, геометриялық фигураларды немесе графиктерді үш өлшемде зерттеуге болады.
AR: Физикалық заңдар мен формулалардың нақты өмірде қалай жұмыс істейтінін көрнекі түрде көрсету. Мысалы, Ньютон заңдарын интерактивті түрде түсіндіру.
5. Кәсіби дайындық
VR: Әртүрлі мамандықтар бойынша дайындық процесін жеңілдетеді. Мысалы, ұшқыштарды, дәрігерлерді немесе құрылысшыларды оқыту үшін виртуалды тренажерлар қолдануға болады.
AR: Құрылыс немесе жөндеу жұмыстарында құрылғылардың немесе жабдықтардың нақты бөліктерін көрсетіп, оларды дұрыс құрастыруға немесе жөндеуге көмектеседі.
6. Ойын элементтерін қосу (геймификация)
VR/AR: Ойындар арқылы оқыту процесін қызықты етуге болады. Мысалы, оқушылар белгілі бір тапсырманы орындау үшін виртуалды кеңістікте миссияны аяқтайды немесе AR арқылы басқатырғыштарды шешеді.
Артықшылықтары:
Оқу процесін қызықты әрі интерактивті етеді.
Оқушылардың есте сақтау қабілетін жақсартады.
Теориялық білімді нақты тәжірибе арқылы бекітуге мүмкіндік береді.
Оқушылардың ынтасын арттырады.
Қиындықтары:
Технологиялық жабдықтарға қолжетімділік.
Оқытушылар мен оқушылардың VR/AR технологияларын қолдануға үйретілуі.
Бағдарламалық қамтамасыз етудің бағасы.
Практикалық сабақ - 13.
Тақырабы: Қазіргі заманғы трендтерді қолдану микроуроктар жасау.
- Микроуроктар мен микрооқыту модульдерін әзірлеу.
Микроуроктар мен микрооқыту модульдерін әзірлеу – білім беру саласында тиімді және танымал әдіс. Мұндай тәсіл шағын, қысқа, нақты мақсатқа бағытталған оқу мазмұнын ұсынуға көмектеседі. Оларды әзірлеуде келесі қадамдар маңызды болып табылады:
1. Оқу мақсатын анықтау
Микроуроктың немесе модульдің мақсатын нақты айқындаңыз. Ол қысқа, бір бағытты және бір дағдыны меңгеруге арналған болуы керек. Мысалы, "Сандық маркетингтегі контент жоспарлаудың маңызын түсіндіру".
2. Тыңдаушыларды анықтау
Оқу материалын әзірлеу барысында оны кімге арнап жасап жатқаныңызды ескеріңіз. Тыңдаушылардың білім деңгейі, қажеттілігі және қызығушылығы маңызды рөл атқарады.
3. Мазмұнды қысқарту және құрылымдау
Әр микроурок немесе модуль 3-7 минутқа ғана созылуы керек. Оған ең маңызды ақпаратты қосып, қосымша мәліметтерді алып тастаңыз. Мысалы, нақты анықтамалар, негізгі принциптер немесе процестерді қосу жеткілікті.
4. Түрлі әдістерді қолдану
Микроуроктарда әртүрлі форматтарды пайдалану тиімді: бейнероликтер, инфографикалар, интерактивті тесттер, аудиоматериалдар, немесе шағын тапсырмалар.
Мысалы, теориялық ақпаратты бейнематериал арқылы беріп, кейін оқушыларға интерактивті тест тапсырмаларын орындауға ұсыну.
5. Практикалық жаттығулар мен интерактивтілік
Оқушылар алған білімдерін бірден қолдану үшін практикалық жаттығулар қосыңыз. Бұл микроуроктың тиімділігін арттырады.
Мысалы, нақты жағдайды шешуге бағытталған мини-кейс немесе жаттығулар.
6. Бақылау және кері байланыс
Оқушылардың материалды қаншалықты меңгергенін бағалау үшін әр микроуроктың соңында шағын тест немесе тапсырма беріңіз.
Оқушыларға жылдам және нақты кері байланыс беру де маңызды.
7. Мобильдікке бейімдеу
Микроуроктарды мобильді құрылғыларға ыңғайлы етіп әзірлеңіз, себебі көп адам смартфондар арқылы оқуды жөн көреді. Қарапайым навигация, қысқа мәтіндер және мобильдік интерфейсті ескеріңіз.
8. Үздіксіз жетілдіру
Микроуроктарды жасағаннан кейін оларды жетілдіріп отыру үшін тыңдаушылардан кері байланыс жинап отырыңыз. Бұл қай жерлерді жақсарту керектігін көрсетеді.
- Микроуроктарды тестілеу және оңтайландыру.
Микроуроктарды тестілеу және оңтайландыру оқытудың тиімділігін арттыруға көмектеседі. Әсіресе қысқа, нақты және белгілі бір дағдыларды игеруге арналған микроуроктарда бұл өте маңызды. Төменде тестілеу мен оңтайландырудың негізгі әдістері берілген:
1. Мақсаттарды нақты анықтау
Микроуроктың нақты мақсаты болуы керек, мысалы, бір түсінікті түсіндіру, дағдыны бекіту немесе жаңа материалды меңгеру. Мақсаттар анықталғаннан кейін, тестілеу кезінде соларға қол жеткізілгенін тексеру оңайырақ болады.
2. Тестілеу әдістері
Пилоттық тестілеу: Микроурокты шынайы оқушылар тобына сынақ ретінде өткізіп, оларға қосымша сұрақтар қою арқылы алғашқы нәтижелерді бағалау.
Оқушылардың кері байланысы: Қатысушылардан микроурокты қалай қабылдағанын, оны түсіну деңгейін және ұсыныстарын сұрау.
Бақылау әдісі: Оқушылардың әрекеттерін қадағалап, қандай бөлімдерде қиындықтар болғанын анықтау.
Қысқа тесттер: Әр микроурок соңында негізгі тақырыпты игеру деңгейін анықтайтын сұрақтар мен тапсырмалар қосу.
3. Нәтижелерді талдау
Жиналған мәліметтер бойынша оқушылар қай бөлімдерде көп қателік жасағанын, қай жерде түсінбегенін, уақытты қалай пайдаланғанын талдау қажет. Бұл нәтижелер қандай бөлімдерді қайта қарау керектігін көрсетеді.
4. Микроурокты оңтайландыру
Ақпаратты құрылымдау: Ақпаратты логикалық блоктарға бөліп, әрбір блокта негізгі тұжырымдарды қайталау және қысқа мысалдармен толықтыру.
Визуалды қолдау: Күрделі материалдарды визуализация арқылы түсінуді жеңілдету. Бұл инфографика, диаграмма немесе қысқа бейнеролик түрінде болуы мүмкін.
Қайталауды ұйымдастыру: Маңызды ақпаратты қайталау үшін интервалды қайталау әдістерін қолдану.
Тапсырмаларды түрлендіру: Оқушылардың қызығушылығын сақтап, әр түрлі тәсілдермен дағдыларды бекіту үшін жаттығуларды өзгертіп отыру.
5. Қайталап тестілеу
Оңтайландырудан кейін микроуроктарды қайтадан тестілеу қажет. Бұл енгізілген өзгерістердің тиімділігін және сабақтың жақсарғанын көруге мүмкіндік береді.
6. Нәтижелерді тұрақты бақылау
Микроуроктар қолданылған сайын оқушылардың жетістіктерін талдау арқылы оларды одан әрі жетілдіруге болады. Әр оқу сессиясы бойынша кері байланыс жинау үнемі жақсартуды қамтамасыз етеді.
БАӨЖ 11.
Тақырыбы: Оқу процестерін автоматтандырудың заманауи тәсілдері.
Білім беру процестерін автоматтандыру – қазіргі заманғы білім берудің ажырамас бөлігі. Заманауи тәсілдер білім берудің тиімділігін арттыруға, оқытушылар мен студенттердің уақытын үнемдеуге, оқу процесін жекелендіруге бағытталған. Міне, осы үрдісте ең көп таралған әдістер мен құралдар:
1. Онлайн-платформалар мен электрондық оқыту жүйелері
Мысалы, Moodle, Google Classroom, Edmodo сияқты платформалар оқыту процесін басқаруды, тапсырмаларды тағайындауды және бағалауды, сабақтарды жоспарлауды және қадағалауды жеңілдетеді. Әрбір студентке жеке маршрут жасауға, оқудағы жетістіктерін қадағалауға мүмкіндік береді.
2. Білім беру қосымшалары мен мобильді оқыту
Duolingo, Khan Academy, Quizlet секілді қосымшалар студенттердің білімін арттыру үшін интерактивті және қызықты тәсілдерді қолданады. Мобильді құрылғыларда қолжетімділік оқу процесін жеңілдетіп, әр түрлі форматтағы оқытуды жүзеге асыруға мүмкіндік береді.
3. Жасанды интеллект (ЖИ) және машиналық оқыту
ЖИ және машиналық оқыту құралдары студенттердің оқу деңгейін, мықты және әлсіз жақтарын талдап, жеке ұсыныстар береді. Мысалы, адаптивті оқу платформалары, ChatGPT сияқты виртуалды көмекшілер арқылы студенттер сұрақтарға жауап алып, қиын тақырыптарды тереңірек зерттей алады.
4. Big Data және деректерді талдау
Үлкен мәліметтер арқылы студенттердің оқу үлгерімін, белсенділігін, қиындық туғызатын тақырыптарды анықтау мүмкін болады. Бұл оқытушыларға оқу бағдарламасын оңтайландыруға және студенттердің қажеттіліктеріне сай оқыту әдістерін әзірлеуге көмектеседі.
5. Виртуалды және толықтырылған шынайылық (VR және AR)
VR және AR технологиялары күрделі материалдарды көрнекі және интерактивті етіп ұсынуға мүмкіндік береді. Мысалы, медицина саласында адам ағзасын 3D форматында зерттеу, инженерияда құрылымдарды модельдеу сияқты мүмкіндіктер білім алушылардың білімін айтарлықтай тереңдетеді.
6. Білім беру чат-боттары және виртуалды кеңесшілер
Чат-боттар оқу процесіндегі сұрақтарға жылдам жауап беруге, тапсырмаларды түсіндіруге және оқу барысында студенттерді қолдауға арналған. Олар тәулік бойы қолжетімді болып, оқушылар мен студенттердің білімін үнемі жаңартуға көмектеседі.
7. Электрондық күнделіктер және автоматты бағалау жүйелері
Электрондық күнделіктер және бағалау жүйелері оқушылардың оқу жетістіктерін қадағалауға мүмкіндік береді. Мұндай құралдар оқытушыларға баға қою процесін автоматтандырып, уақытты үнемдеуге мүмкіндік береді.
8. Машықтану ойындары және геймификация
Оқу процесін ойын арқылы жүзеге асыру, мысалы, Kahoot, Quizizz сияқты платформаларда, студенттерді оқуға мотивациялаудың тиімді тәсілдерінің бірі болып табылады. Бұл тәсіл арқылы студенттер білім алуды қызықты, бәсекеге толы ортада жүзеге асырады.
9. Қашықтықтан оқыту жүйелері
Онлайн курстар мен вебинарлар оқушылар мен студенттердің оқу уақытын икемді етуге, материалды өз бетінше игеруге мүмкіндік береді. Заманауи білім беру процесінде қашықтықтан оқыту үлкен рөл атқарып, әлемнің кез келген жерінен білім алуға жол ашады.
БАӨЖ 13.
Тақырыбы: Цифрлық оқытуда уақытты басқару.
Цифрлық оқытуда уақытты басқару білім алушыларға өз оқу тәжірибесін тиімді жоспарлауға, мақсаттарға жетуге, және нәтижелерге қол жеткізуге көмектеседі. Цифрлық ортада уақытты басқару әдістері мен құралдарына бірнеше маңызды аспектілер кіреді:
1. Оқу жоспарын құру: Цифрлық платформаларда оқу жоспарларын құру маңызды. Оқушылардың күнделікті немесе апталық тапсырмаларын жоспарлауы, күнделікті мақсаттарды анықтауы және оларды орындауы – уақытты тиімді пайдаланудың негізгі қадамдары. Мысалы, Google Calendar, Notion сияқты қосымшалармен оқу уақытын алдын ала жоспарлауға болады.
2. Уақытты қадағалау құралдары: Уақытты қадағалайтын қосымшалар (Toggl, Clockify, т.б.) арқылы оқу немесе тапсырмаларға кеткен уақытты есептеп, тиімсіз пайдаланылған уақытты анықтауға мүмкіндік береді. Бұл құралдар оқушыларға уақытты тиімді пайдалануға көмектеседі.
3. Маңызды тапсырмаларды белгілеу: Цифрлық ортада маңызды және шұғыл тапсырмаларды ажырату қажет. "Эйзенхауэр матрицасы" сияқты уақытты басқару әдістері арқылы қандай тапсырмаларды бірінші орындау керектігін анықтауға болады. Мысалы, маңызды емтихандарға дайындықты алдымен орындау, одан кейін басқа тапсырмаларды жоспарлау.
4. Демалысты жоспарлау: Онлайн оқытуда ұзақ уақытқа созылатын тапсырмалардан шаршаудың алдын алу үшін демалыс уақытын жоспарлау да маңызды. "Помодоро" техникасы сияқты уақыт бөлу әдістерін қолдану арқылы оқушылар оқу мен демалысты тиімді үйлестіре алады.
5. Автоматты ескертулер мен хабарламалар: Электронды күнтізбелер немесе оқу платформалары арқылы ескертулер қою арқылы тапсырмаларды өткізіп алмауға және оқу процесін үздіксіз жалғастыруға болады.
БАӨЖ 15.
Тақырыбы: Сандық білім беру контентінің заңдық аспектілері.
Сандық білім беру контентінің заңдық аспектілері оның мазмұнына, қолжетімділігіне, авторлық құқықты сақтауға, ақпараттық қауіпсіздікке, жеке деректерді қорғауға және контентті пайдалану ережелеріне қатысты құқықтық нормаларға негізделеді. Қазақстанда және басқа елдерде осы мәселелерді реттейтін бірқатар заңдар мен ережелер бар.
Негізгі заңдық аспектілер мыналарды қамтиды:
1. Авторлық құқық және зияткерлік меншік
Сандық білім беру контентін жасаған автордың құқықтарын қорғау маңызды. Бұл материалдарды заңсыз көшіру, тарату немесе рұқсатсыз пайдалану авторлық құқықтың бұзылуына әкелуі мүмкін.
Әр елдің авторлық құқыққа қатысты заңдары әртүрлі. Қазақстанда бұл аспектілер Қазақстан Республикасының «Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы» заңымен реттеледі.
2. Лицензиялау және пайдалануға рұқсат беру
Сандық білім беру контентін пайдаланудың лицензиялық шарттары оны жасаушының немесе меншік иесінің талаптарына сәйкес келуі тиіс.
Лицензиялар контентті қолдану, өзгерту, тарату құқықтарын реттейді (мысалы, Creative Commons лицензиялары).
3. Жеке деректерді қорғау
Сандық платформалар мен контент пайдаланушылардың жеке ақпаратын жинап, сақтайды, сондықтан жеке деректерді қорғау маңызды.
Қазақстанда бұл «Жеке деректер және оларды қорғау туралы» заңмен реттеледі. Платформалар пайдаланушылардың рұқсатын алуы және деректердің қауіпсіздігіне кепілдік беруі керек.
4. Ақпараттық қауіпсіздік
Сандық білім беру платформаларында сақталған деректердің қауіпсіздігін қорғау заңнамамен міндеттеледі. Бұл киберқауіптерден, вирустардан және заңсыз қолжетімділіктен қорғануды қамтиды.
Қазақстанда ақпараттық қауіпсіздік «Ақпараттандыру туралы» заңмен реттеледі.
5. Қол жетімділік пен инклюзивтілік
Сандық білім беру контенті барлығына, соның ішінде ерекше қажеттіліктері бар адамдарға да қолжетімді болуы керек.
Бұл контенттің инклюзивтілік принциптеріне сай болуының заңдық негіздерін қамтиды.
6. Этика және академиялық адалдық
Сандық ортада оқыту мен бағалау кезінде академиялық адалдықты сақтау маңызды.
Плагиатқа жол бермеу, заңсыз әрекеттерді бақылау және болдырмау заңдық ережелерге жатады.
Практикалық сабақ - 14.
Тақырыбы: Оқу курсын талдау және түзету.
- Студенттердің кері байланысын талдау.
Студенттердің кері байланысын талдау – бұл оқу процесін жақсарту және білім беру сапасын арттыру мақсатында студенттерден алынған пікірлер мен ұсыныстарды жүйелі түрде сараптау процесі. Мұндай талдау білім беру процесінде қолданылатын оқыту әдістері, материалдар және мұғалімнің жұмысы туралы құнды мәлімет алуға мүмкіндік береді.
Кері байланыс нәтижесін тиімді талдау үшін мына қадамдарды ұстануға болады:
1. Мақсаттарды анықтау
Талдаудың нақты мақсаттарын анықтау. Мысалы:
2. Кері байланыс жинау әдістерін таңдау
Сауалнама: Бұл ең көп қолданылатын әдіс. Сауалнамаларда студенттерге жабық және ашық сұрақтар қоюға болады.
Интервью: Студенттермен жеке әңгімелесу арқылы кеңірек ақпарат алу.
Фокус-топтық зерттеулер: Студенттердің шағын топтарымен талқылау жүргізу, бұл мәселелерді жан-жақты қарастыруға мүмкіндік береді.
Құпия кері байланыс жәшіктері: Кейбір жағдайларда анонимдік пікірлер пайдалы болады.
3. Деректерді жинау және талдау
Сандық талдау – сауалнамалардағы жабық сұрақтар бойынша деректерді статистикалық әдістермен өңдеу (орташа баға, медиана, стандартты ауытқу).
Сапалық талдау – ашық сұрақтар мен пікірлерді талдау, яғни маңызды тақырыптарды, тенденцияларды және қайталанатын мәселелерді анықтау.
Тақырыптық талдау – жиі кездесетін тақырыптар мен кілт сөздерді бөліп алу, мысалы, «сабақ материалы түсінікті», «уақыт жеткіліксіз», «баға әділ емес» сияқты кілт тіркестерді талдау.
4. Нәтижелерді интерпретациялау
Қанағаттанушылық деңгейін анықтау – әр түрлі аспектілер бойынша орташа қанағаттанушылық деңгейін өлшеу.
Қиындықтар мен ұсыныстарды анықтау – студенттер жиі атап өткен проблемаларға мән беру.
Трендтерді байқау – уақыт өте келе өзгерістерді бақылау, яғни оқу бағдарламасына енгізілген өзгерістердің нәтижесін бағалау.
5. Нәтижелерді құжаттау және шешім қабылдау
Есеп дайындау – нәтижелерді қысқаша түрде көрсететін есеп дайындау.
Ұсыныстар жасау – оқу процесіне не өзгерістер енгізуге болатынын анықтау.
Шешімдер қабылдау – нәтижелер негізінде нақты іс-шараларды жоспарлау.
6. Қайта кері байланыс алу
Өткен өзгерістердің тиімділігін тексеру үшін жаңа кері байланыс жинау. Осы арқылы енгізілген өзгерістердің әсері бағаланып, тұрақты жақсарту циклі жалғасады.
Құралдар мен әдістер
Google Forms, SurveyMonkey сияқты сауалнама құралдары деректер жинауды жеңілдетеді.
NVivo, MAXQDA – сапалы деректерді талдау үшін, мысалы, тақырыптық талдау жүргізуге арналған.
SPSS, Excel – сандық деректерді өңдеу үшін тиімді.
Студенттердің кері байланысын талдау – сапалы білім беру процесінің ажырамас бөлігі. Ол студенттердің қажеттіліктері мен үміттерін түсініп, соған сәйкес оқу процесін үнемі жетілдіріп отыруға мүмкіндік береді.
- Жиналған деректер негізінде курсты түзету.
Жиналған деректерге негізделген курсты түзету – бұл жоспарды немесе стратегияны жағдайдың нақты деректеріне бейімдеу процесі. Мақсат – жұмыстың тиімділігін арттыру немесе бастапқыда қойылған мақсаттарға қол жеткізу үшін стратегияны қайта қарау. Бұл үдеріс келесі қадамдардан тұрады:
1. Деректерді талдау
Жиналған деректерді егжей-тегжейлі талдау қажет. Мұнда сандық көрсеткіштер (мысалы, сатылым көрсеткіштері, қатысу деңгейі), сапалық мәліметтер (кері байланыс, шолулар) қолданылады.
Мақсатқа қол жеткізілген-қол жеткізілмегенін, оның себептерін анықтау керек.
2. Негізгі мәселелерді анықтау
Деректерді талдау нәтижесінде жоспардың қай бөліктері нашар нәтиже көрсетіп жатқанын айқындаңыз.
Әрбір мәселе немесе әлсіз тұсқа назар аудару үшін нақтылаңыз. Мысалы, егер курс қатысушыларының белсенділігі төмен болса, оның себептерін анықтауға болады.
3. Болжам жасау және стратегияны түзету
Әрбір анықталған мәселені шешу үшін түзетулер енгізу керек.
Мысалы, егер курстың тақырыбына қызығушылық аз болса, тақырыпты өзгертуді немесе қызығушылықты арттыру үшін қосымша мотивациялық элементтерді енгізуді ойластыруға болады.
4. Жоспарды қайта қарау
Түзетулер енгізілгеннен кейін жоспарды қайта қарап, жаңартылған стратегияның негізгі қадамдарын белгілеңіз.
Жаңартылған жоспардың нақты және қолжетімді екеніне көз жеткізу маңызды.
5. Қайта бағалау
Жаңа стратегияны қолданғаннан кейін қайтадан деректер жинап, түзетулердің тиімділігін бағалау қажет.
Егер нәтиже тағы да жоспарланған деңгейге сәйкес келмесе, түзету процесін қайталау керек.
Практикалық сабақ - 15.
Тақырыбы: Қорытынды жобалық тапсырма.
- Өз цифрлық курсын әзірлеу және презентациялау.
- Кері байланыс пен ұсыныстар алу.
Тапсырма: https://quizizz.com/pro/join?gc=484194
БАӨЖ 12.
Тақырыбы: Білім беруде геймификацияны қолдану.
Геймификация – бұл білім беру процесін ойын элементтерімен байыту тәсілі. Ойын элементтерін пайдалану оқушылардың сабаққа қызығушылығын арттырады, мотивациясын күшейтеді және материалды жеңіл түсінуге мүмкіндік береді.
Білім берудегі геймификацияның негізгі элементтері:
1. Жетістіктер мен марапаттар: әр тапсырманы орындаған сайын оқушыларға ұпай, жұлдыз, немесе жетістік белгісі беріледі. Бұл оқушылардың бәсекелестік рухын арттырып, үздік нәтиже көрсетуге ынталандырады.
2. Деңгейлер: оқушылар әр түрлі тапсырмаларды орындай отырып, жаңа деңгейлерге өтеді. Бұл әдіс оқушылардың прогрессін визуалды түрде көрсетуге және өздеріне сенімін арттыруға көмектеседі.
3. Квесттер мен миссиялар: белгілі бір мақсаттарды орындауға бағытталған тапсырмалар тобы. Мұндай тәсіл оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытып, тапсырманы шешуге бірнеше қадамнан тұратын жүйелі ойлауды қажет етеді.
4. Бейімделген оқыту: геймификацияның артықшылығы – әрбір оқушының қабілетіне қарай тапсырмаларды бейімдеу мүмкіндігі. Мұндай жағдайда оқушылар өз деңгейіне сәйкес тапсырмалар орындап, сабаққа белсенді қатысады.
5. Қателіктерді үйрену құралы ретінде пайдалану: ойын барысында жіберілген қателіктерге оралып, олардан сабақ алу мүмкіндігі беріледі, бұл оқушылардың қателіктерден қорықпай, жаңашылдыққа ұмтылуын қолдайды.
Геймификацияның артықшылықтары:
Қызығушылықты арттыру: оқушылар сабаққа көбірек қатысып, білім алуға деген ынтасын жоғарылатады.
Ұзақ уақыттық есте сақтау: ойын тәсілдері арқылы алынған ақпарат оқушылардың есінде ұзақ сақталады.
Командалық жұмыс: кейбір ойын элементтері топтық тапсырмаларға арналған, сондықтан оқушылар командалық жұмысқа бейімделеді.
Геймификацияның мысалдары:
Онлайн платформалар: Kahoot, Quizizz, Classcraft сияқты платформалар білімді қызықты форматта тексеруге мүмкіндік береді.
Сынып ішіндегі ойындар: сабақ үстінде шағын викториналар немесе квесттер ұйымдастыру.
БАӨЖ 14.
Тақырыбы: Онлайн білім беру платформаларының түрлері мен сипаттамалары.
Онлайн білім беру платформаларының түрлері мен олардың сипаттамалары білім беру тәсілдері мен мақсаттарына байланысты әртүрлі. Міне, ең жиі кездесетін онлайн платформалар түрлері және олардың ерекшеліктері:
1. MOOC-платформалар (Massive Open Online Courses)
Сипаттамасы:
MOOC платформалары (мысалы, Coursera, edX, Udacity) көптеген адамға бір уақытта ашық курстар ұсынатын платформалар. Бұл курстардың көпшілігі танымал университеттер мен мекемелерден алынған.
Артықшылықтары:
Ашық және қолжетімді;
Әлемнің үздік университеттерінен тегін немесе қолжетімді бағамен білім алу мүмкіндігі;
Сертификат алу мүмкіндігі бар.
Кемшіліктері:
Көбінесе байланыссыз және өзіндік оқу бағытталған;
Курс аяқтау деңгейі төмен болуы мүмкін.
2. EdTech платформалары (Learning Management Systems — LMS)
Сипаттамасы:
LMS платформалары (мысалы, Moodle, Google Classroom, Canvas) білім беру ұйымдары мен компаниялар арасында кеңінен қолданылады. Олар курстарды басқаруға, оқытушылар мен студенттер арасындағы өзара әрекеттесуді жеңілдетуге арналған.
Артықшылықтары:
Оқытушыларға курстарды жоспарлауға, студенттердің прогресін бақылауға мүмкіндік береді;
Құжаттар, бағалар, тапсырмалар бір жерде орналасады;
Мектептер мен университеттерде жиі қолданылады.
Кемшіліктері:
Құны жоғары болуы мүмкін (кейбір платформалар ақылы);
Кейбір пайдаланушыларға ыңғайсыз интерфейс болуы мүмкін.
3. Интерактивті оқыту платформалары
Сипаттамасы:
Бұл платформалар (мысалы, Kahoot!, Quizlet) білім алушылардың оқыту процесінде белсенді қатысуын қамтамасыз етуге бағытталған. Олар әдетте интерактивті тестілер, тапсырмалар және ойындар арқылы оқытады.
Артықшылықтары:
Оқуды қызықты әрі тиімді етеді;
Қысқа мерзімді, жеңіл қол жетімді материалдар ұсынады;
Қызығушылықты арттырып, тақырыпты жақсы есте сақтауға көмектеседі.
Кемшіліктері:
Кешенді білім беру үшін жеткіліксіз;
Әдетте қосымша платформа ретінде қолданылады.
4. Онлайн репетиторлық және менторинг платформалары
Сипаттамасы:
Бұл платформалар (мысалы, Preply, Italki, Tutor.com) студенттерге жеке репетиторлармен немесе менторлармен жұмыс істеуге мүмкіндік береді. Мұндай платформалар әртүрлі пәндер бойынша жеке сабақтар ұсынады.
Артықшылықтары:
Жекелей оқытуға мүмкіндік береді;
Оқушының жеке қажеттіліктеріне қарай оқу қарқынын реттейді;
Жұмыс кестесі икемді.
Кемшіліктері:
Қымбат болуы мүмкін;
Мұндай оқыту үшін өзіне жауапкершілік жоғары.
5. Кәсіби даму және оқыту платформалары
Сипаттамасы:
Платформалар (мысалы, LinkedIn Learning, Skillshare) кәсіби дағдыларды дамытуға арналған курстар ұсынады. Олар көбінесе қолданбалы салаларда шеберлікті арттыруды мақсат етеді.
Артықшылықтары:
Кәсіби дағдыларды жетілдіруге арналған арнайы курстар;
Іскерлік және техникалық дағдыларға бағытталған;
Сертификаттар мен қорытынды бағалар берілетін курстар бар.
Кемшіліктері:
Көбінесе ақылы;
Негізінен өзіндік даму үшін арналған, толық академиялық білім бермейді.