Foralitatea
3. KARLISMO ("Jaungoikoa, aberria, erregea eta foruak")
Jaungoikoa: botere erlijiosoaren lehentasuna botere politikoarekin konparatuta.
Patria: Espainia (Antzinako Erregimenaren eta bere estrukturaren defentsa)
Erregea: errege absolutista
Foruak: AEren ekonomia eta gizartea islatzen zituzten legeek.
1. FORUAK
Definizioa: Leku konkretu bateko lege edota pribilegio multzoa, jaun feudal batek edota ohiturazko zuzenbideak emandakoak.
Ezaugarriak
Botere legegilea erregearen eskuetan: "pase foral"
Batzar Nagusiak (ahalmen legegile txikia)
Botere betearazlea: Diputazioen eskuetan
Botere judiziala: Korregidorea (erregearen ordezkaria baina foruen azpian kokatuta).
Zerbitzu militarraren salbuespena (EHtik kanpo)
Zergen bilketa propioa
Barruko Aduanak
Kaparetasun unibertsala
Foru-eztabaida
Erdi Aroko jatorria
XVI eta XVII: AUSTRIA erregeek errespetatzen zituzten
XVIII: BORBOI erregeek: "Decretos de Nueva Planta" bidez foruak kendu zituzten (EHan mantentzen ziren)
1812ren Konstit.: foruen ezabapena ("espainiarren arteko berdintasuna")
XIX: foruak, arazo politikoaren protagonistak
5. BERREZARKUNTZA
Foruak ezabatzeko erabakia hartzen zuen sistema politikoak (Cánovas)
Helburua: egonkortasun politikoaren bilakaera eta zentralismoa
6. EUSKAL NAZIONALISMOA (ABERTZALETASUNA)
Nazioa: Kultura berdintasunak partekatzen dituen giza-komunitatea.
Estatua: Komunitatea antolatzen duen erakundea politikoa
3 arrazoi bere sorrera adierazteko
Ideologia karlistaren jarraipena: "Jaungoikoa eta Lagizarrak"
Ideologia nazionalista: zentralismo liberalaren aurkakoa.
Industria Iraultzak egindako aldaketa politikoen, ekonomikoen eta sozialen aurkako erreakzioa.
2. XIX.mendearen TESTUINGURU POLITIKOA (Absolutistak vs Liberalak)
4. GERRA KARLISTAK (3 arrazoi)
Politika arazoa: Absolutisten eta Liberalen arteko gatazka ideologikoa
Oinordeko arazoa: "Berrespen Pragmatikoa"
Foru arazoa: Liberalek EZ zituzten Foruak onartzen (euren interesak defendatzen ez zituztelako)
Batzar Nagusietan ordezkariak (herri edota hiri bakoitza, 1)
Barruko aduanak (zerga bikoitza)
Karlismoaren partehartzaileak: herrien noblezia txikia eta nekazariak (foru-salbuespenekin lagundurik)
LIBERALISMOA: hiriak eta kostaldea (portuak) KARLISMOA: herri-eskualdeak
HIRUGARREN GERRA KARLISTA
1876: Foruen indargabetzea
Kupo: Diputazioek Estatuari ordaintzen dioten diru-kantitatea emandako zerbitzuengatik.
Kontzertu ekonomikoa: Euskal diputazioek zergak biltzen dituzte.