เทคนิคการสืบค้นสารสนเทศจากอินเทอร์เน็ต
เทคนิคการใช้รหัสกำกับคำค้น
สืบค้นโดยใช้เขตข้อมูลกำกับลงในประโยคการค้นสืบค้นโดยใช้เขตข้อมูลกำกับลงในประโยคการค้น
title:nba หมายถึงให้ ค้นเพจที่มีคาว่า nba ปรากฏในช่ือเรื่อง before:30/9/99 หมายถึงให้สืบค้น เอกสารท่ีมีการจัดทำก่อนวันที่ 30 ก.ย. 1999
สืบค้นจากเมนูทางเลือก (Drop down menu) ซึ่งกลไกสืบค้นหลายๆกลไก กำหนดให้ผู้สืบค้นเลือกเขตข้อมูลที่ต้องการสืบค้นได้จากเมนูทางเลือก
เทคนิคการตัดคำ
การสืบค้นในลักษณะของ Stemming หมายถึงการสืบค้นจากรากคำ
การใช้เครื่องกลไกส่วนใหญ่ใช้เครื่องหมาย * (asterisk) แทนการตัดคำส่วนใหญ่เป็นการตัดท้ายคำค้นท่ีต้องการ
*man ผลการคืนจะเรียกออกมาทั้งคำว่า woman, superman, spiderman เป็นต้น
เทคนิคอื่นๆ
ควรใช้คำท่ีหลากหลายและไม่ควรใช้คที่ค้นหาเกิน 32 คำ
เทคนิคการกรองสิ่งที่ค้นหา (SafeSearch Filtering) เทคนิคน้ีจะมีใช้สำหรับ Search Engine บางตัว เช่น Google
เทคนิคการหานิยามหรือความหมายของคำ (Definition) โดยใช้คำว่า define:
ตามด้วยคำที่ต้องการทราบความหมายเทคนิคการหานิยามหรือความหมายของคำ
เทคนิคค้นหาช่วงชุดของตัวเลข (Number range)เทคนิคค้นหาช่วงชุดของตัวเลข (Number range)
เทคนิคการค้นกลุ่มคำหรือคำที่ไม่แน่ใจด้วยเครื่องหมาย * (Wildcard)
เทคนิคการค้นหาคำพ้องความหมาย (Synonyms) ด้วยเครื่องหมาย ~
เทคนิคการค้นด้วยเครื่องหมายคำพูด “.....”เทคนิคการค้นด้วยเครื่องหมายคำพูด “.....”
เทคนิคการใช้คำใกล้เคียง
BEFORE หมายถึงให้คำค้นอยู่ห่างกันในระยะ 25 คำ โดยต้องอยู่ตามลำดับท่ีกำหนดเท่านั้น
FAR หมายถึง ให้คาค้นอยู่ห่างกันได้ 25 คา หรือมากกว่าน้ัน
NEAR หมายถึงให้คำที่ค้นอยู่ใกล้เคียงกันในระยะ 25 คำ สลับท่ีได้
ADJ หมายถึงให้คำท่ีค้นอยู่ใกล้กัน สลับลำดับคำได้
เทคนิคตรรกบูลลีน
การใช้เครื่องหมาย + (Plus) หรือ – (Minus) กำหนดหน้าคำค้นท่ีต้องการ
การใช้เทคนิคตรรกบูลลีนจากเมนูทางเลือก (Drop down menu) ว่าต้องการ สืบค้นการท่ีเกี่ยวข้องกับคาค้นอย่างไร
การใช้ And, Or, Not ประกอบเป็นประโยคการค้น
องค์ประกอบของกลไกการสืบค้นสารสนเทศบนอินเทอร์เน็ต (Search Engine)
โปรแกรมค้นข้อมูล (Search Engine Software หรือ Query Processor) ทำหน้าท่ีเปรียบเทียบความเก่ียวข้องระหว่างเว็บไซต์และความต้องการของผู้สืบค้นว่ามีความเก่ียวข้องมากน้อยเพียงใด
ตัวดรรชนี (Indexer หรือ Catalog) ซึ่งเป็นฐานข้อมูลทำหน้าที่รวบรวมคำ และตำแหน่งทุกๆเพจที่ตัวสำรวจรวบรวมมาได้ ในส่วนน้ีจะมีโปรแกรมช่วยในการจัดทำ ดรรชนีเพื่อให้ผู้ใช้สามารถค้นหาสารสนเทศได้สะดวกข้ึน
ตัวสำรวจหรือรวบรวมข้อมูล (Spider หรือ Crawler หรือ Robot) เป็นซอฟต์แวร์ สำหรับสำรวจเว็บ
สารสนเทศและความรู้
บทสรุป
การสืบค้นสารสนเทศจากฐานข้อมูล OPAC ฐานข้อมูลออนไลน์และบนอินเทอร์เน็ตนั้น เป็นความสามารถของแต่ละบุคคล ซึ่งความสามารถดังกล่าวประกอบไปด้วยทักษะ และเทคนิคของ การสืบค้น ซึ่งผู้สืบค้นแต่ละคนจะมีมากน้อยเพียงใดนั้นข้ึนอยู่กับการฝึกฝนและพัฒนาทักษะอย่าง ต่อเนื่อง นอกจากนี้ผู้สืบค้นควรมีทักษะของการคัดเลือกและการประเมินสารสนเทศท่ีได้รับจาก อินเทอร์เน็ตร่วมด้วย
การสืบค้นสารสนเทศจากฐานข้อมูลบรรณานุกรมออนไลน์ (Online Public Access Catalog)
ข้อมูลที่ได้จากการสืบค้นด้วย OPAC
ข้อมูลดรรชนีวารสาร (Periodical Index)
เลขมาตรฐานสากลประจำวารสาร (ISSN)
ชื่อวารสาร (Journal)
ชื่อห้องสมุดที่บอกรับวารสารชื่อนั้นๆ (Library that have this journal)
ปี (Year)
ชื่อเรื่อง (Title)
ข้อมูลบรรณานุกรม (Bibliographic description)
เลขมาตรฐาน (ISBN)
หัวเรื่อง (Subject)
สถานที่ (Location)
หมายเหตุ (Note)
รูปเล่ม (Description)
เลขเรียกหนังสือ (Call number)
สถานภาพ (Status)
พิมพลักษณ์ (Imprint)
ชื่อเรื่อง(Title)
ชื่อผู้แต่ง (Author)
วิธีการสืบค้นโดยใช้ทางเลือกต่างๆ ใน OPAC
หากต้องการได้รายละเอียดที่สมบูรณ์ของรายการใดให้คลิกเม้าส์ที่รายการที่ต้องการระบบจะแสดงรายละเอียดที่สมบูรณ์ของรายการนั้นๆ
หากต้องการได้รายละเอียดโดยย่อของรายการใด ให้คลิกเม้าส์ที่ รายการที่ต้องการ ระบบจะแสดงรายละเอียดของรายการดังกล่าว
ป้อนข้อมูลที่ต้องการสืบค้นตามรายการที่ใช้เป็นทางเลือกเช่นเลือก ทางเลือกผู้แต่ง พิมพ์ชื่อผู้แต่ง เลือกทางเลือกคำสำคัญ
จากหน้าจอรายการหลักของOPACให้เลือกรายการที่ต้องการจะใช้ เป็นทางเลือกในสืบค้นจากเมนู เช่น ชื่อผู้แต่ง ชื่อเรื่อง หัวเรื่อง
การสืบค้นสารสนเทศบนอินเทอร์เน็ต
2. เครื่องมือสืบค้น (Search engine) เป็นเครื่องมือในการสืบค้นที่อาศัยการทำงาน ของโปรแกรมที่พัฒนาขึ้น โดยแต่ละตัวได้รับการพัฒนาจากบุคคลหลายๆ หน่วยงาน มีผลให้ Search Engine แต่ละตัวมีลักษณะที่แตกต่างกันออกไป
MSN Live Search
Ask
Google
1. นามานุกรม (Web Directories) เป็นเครื่องมือในการสืบค้นที่รวบรวมสารสนเทศ บนอินเทอร์เน็ต และคัดแยกสารสนเทศเหล่านั้นออกเป็นกลุ่ม ตามสาขาวิชาหรือตามหลักเกณฑ์ท่ี ผู้จัดทากาหนดขึ้น
Business.com
Dmoz
Yaho
เวิล์ดไวด์เว็บ (World Wide Web หรือ WWW)
ข้อมูลที่ไม่ปรากฏบน WWW ได้แก่ ความลับทางการค้า (Trade Secrets) ฐานข้อมูลเชิงพาณิชย์ต่างๆ (Commercial Databases)
ข้อมูลทางด้านบันเทิง ทีวี เกม ภาพยนตร์ เพลง และอื่นๆ
บทความที่เลือกสรรเฉพาะ (Selected Article Reprints)
การแถลงข่าวแก่สื่อมวลชน (Press Release)
ข่าวสารข้อมูลทางราชการ (Governmental Information)
การจัดแบ่งหมวดหมู่ของสิ่งพิมพ์ในสถาบันบริการสารสนเทศ (Library Catalog)
นามานุกรมของพนักงานของแต่ละหน่วยงาน (Staff Directory)
ข้อมูลการตลาดสำหรับสินค้า และผลิตภัณฑ์ รวมถึงสื่อโฆษณาต่างๆ (Product Information)
การสืบค้นสารสนเทศด้วยฐานข้อมูลออนไลน์ (Online Database)
การสืบค้นฐานข้อมูลออนไลน์
5. เลือกรายการที่ตรงกับความต้องการและบันทึกผลข้อมูล
4. แสดงผลการสืบค้น
การแสดงผลแบบอิสระแสดงผลที่กำหนดเขตข้อมูลในการแสดงผลด้วยตัวเอง
การแสดงผลแบบย่อ แสดงผลเฉพาะรายการทางบรรณานุกรมเท่านั้น
การแสดงผลแบบเต็มรูปแบบ แสดงผลทุกเขตข้อมูลที่รายการนั้นมีอยู่
3. ลงมือสืบค้น โดยทั่วไปสามารถสืบค้นได้ 2 วิธี คือการใช้เมนูในการสืบค้น และการ สืบค้นโดยการพิมพ์คำสั่ง
2. เลือกค้นจากฐานข้อมูลที่เหมาะสม
1. วิเคราะห์เรื่องที่ต้องการสืบค้นและกำหนดคำสำคัญเพื่อใช้ในการค้น
ฐานข้อมูลทดลองใช้
ฐานข้อมูลลักษณะนี้เป็นฐานข้อมูลที่ห้องสมุดหรือศูนย์ สารสนเทศนำมาทดลองให้บริการกับผู้ใช้ก่อน ก่อนที่ห้องสมุดหรือศูนย์สารสนเทศจะตัดสินใจซื้อ หรือสมัครเป็นสมาชิกของฐานข้อมูลนั้นจริงๆ
ฐานข้อมูลสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา หรือฐานข้อมูล ThaiLIS (Thai Library Integrated System)
เป็นฐานข้อมูลที่สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา และ โครงการ Thai Library Integrated System เช่าใช้ฐานข้อมูลวิชาการโดยมีสำนักงาน คณะกรรมการการอุดมศึกษารับผิดชอบค่าใช้จ่าย
ฐานข้อมูลออนไลน์ที่ห้องสมุดหรือศูนย์สารสนเทศบอกรับเป็นสมาชิก
คือฐานข้อมูล ออนไลน์ที่ห้องสมุดหรือศูนย์สารสนเทศนั้นๆ บอกรับหรือซื้อฐานข้อมูลนั้นมาให้บริการกับผู้ใช้โดยมีการจำกัดระยะเวลาในการใช้ นั้นคือจะสามารถใช้ฐานข้อมูลได้ในระหว่างเป็นสมาชิกของฐานข้อมูลนั้นในระยะเวลาที่กำหนด
