Egiturak

Egiturak

Ezaugarriak

Egitura batek ondo funtzionatzeko hiru baldintza bete behar ditu: Egonkortasuna: Egitura zutik egon daiteke, erori gabe. Erresistentzia: Bere zatiek kargak eta indarrak jasateko gai dira, apurtu edo deformatu gabe. Zurruntasuna: Egitura ez da deformatzen indarrak jasatean. Baldintza hauek bakoitza bere aldetik betetzen da: egitura bat egonkorra izan daiteke, baina hala ere hautsi egin daiteke. Grabitate zentroa gorputz baten pisua biltzen den puntua da, eta ez da aldatzen egitura mugituta ere. Zenbat eta grabitate zentroa oinarriaren hurbilago egon, orduan eta egonkorragoa izango da egitura.

Funtzioa

Egiturek hainbat zeregin bete dezakete, besteak beste: 1.-Multzo bateko elementuei babesa eta euskarria ematen dizkiete:Eskeletoak,armadurak eta txasisak 2.-Espazioak itxi eta estaltzea dituzte:Sabaiak,gangak eta kupulak 3.-Garaiera hartzen dute espazioak:Dorreak,antenak,posteak eta garabiak 4.-Elementu geografikoak gainditzen dituzte:Zubiak eta tunelak 5.-Materialak biltzeko dira:Urtegiak,igerilekuak,botilak,kartoizko ontziak 6.-Espazio lauak sortzen dituzte:Aireportuak,errepideak eta kirol zelaiak

Definizioa

Egitura, gorputz batean eragiten duten indarren efektuei aurre egiteko gorputzaren elementu multzoa da, eta horren helburua gorputzaren formari eustea da. 

Egitura, gorputz batean eragiten duten indarren efektuei aurre egiteko gorputzaren elementu multzoa da, eta horren helburua gorputzaren formari eustea da.

Esfortzuak

Heldu hatz erakusleari eta tira. Elkartu esku ahurrak eta estutu. Zer sentitzen duzu? Sentsazio bera al duzu bi kasuetan? Zenbat eta indar handiagoa egin, orduan eta tentsio handiagoa nabaritzen duzu, ezta? Gainera tentsio mota desberdina da kasu bakoitzean.

Ebakidura / zizailadura

Indarrek pieza ebakitzeko joera dutenean.

Bihurdura / Tortsioa

Indarrak elementua bihurritzen saiatzen dira.

Flexioa

Indarrak elementua tolesten saiatzen dira

Konpresioa

Indarrak gorputz bat zapaltzen edo konprimatzen saiatzen direnean sortzen da.

Trakzioa

Indarrak gorputza luzatzen saiatzen direnean sortzen da esfortzu mota hau.

Indarrak

Egiturek jasaten dituzten kanpo-indarrek barne-indarrak eragiten dituzte egituretan. Adibidez, pintza baten muturrean indarra egiten dugunean, indar horrek tentsioa sortzen du egituran eta horri esker eusten dio zabalik, karga edo indarra amaitu arte. Karga oso handia bada, tentsioa gehiegizkoa izan daiteke eta apurtu egin daiteke.

Osagaiak

Profilak:

Industriako nabeen egitura edo garabiena aztertzen badugu, elementuek Litxurakoak, Titxurakoak, forma karratu baina hutsekoak eta abar dituztela ikusiko dugu. Elementu hauek profilak dira eta egitura arinak lortzeko erabiltzen dira. Profilak erabiliz material gutxiagorekin pisu handiei eusten dieten egitura arinagoak lortzen dira.

Eskuairak:

Egiturak indartzeko erabiltzen diren triangelu angeluzuzenak dira

Tiranteak edo tentsoreak:

kable hedaezinak dira, eta hainbat funtzio izaten dituzte egituren barruan: A.Habeei eusteko edo habeak esekitzeko erabil daitezke, zubi moderno gehienetan bezala. B.Egiturako elementu bertikalei eusteko elementu moduan joka dezakete; kanpindendakoak.

Habeak:

Pieza horizontalak dira. Bi punturen gainean jarrita daude, eta euren zeregina zamei eustea da

Zutabeak:

Habeei eta gainerako egitura osoari eutsiko dioten euskarri bertikalak dira.

Zimenduak:

lur azpian dauden zementu armatuzko oinarriak dira. Zutabeak bertan finkatzen dira eta eraikuntzaren karga guztia hartzen dute, konpresio-esfortzua jasaten dute.

Egitura Motak

Egitura artifizialak

Armazoi egiturak

Elkarri lotutako barra, tutu, habe edo kablez eraikiak, eskeleto edo armazoia osatzeko. Osagaien eraketaren arabera, hiru motakoak izan daitezke:

Triangeluarrak: barrez egindako egiturak dira, normalean metalezkoak edo egurrezkoak. Triangelu formari esker ez dira erraz deformatzen, izan ere, hirukia da poligonoen artean egonkorrena. Beste forma batek indarra jasotzen badu, erraz deforma daiteke.

Bilbadurak: Inguruko etxebizitzak eta eraikinak, baita itsasontziak edo baleontziak egiteko ere, egitura hau erabiltzen da. Hormigoizko edo altzairuzko elementuak elkartuz, forma ematen duen eskeletoa sortzen da. Lehen, itsasontziak egiteko zurezko piezak erabiltzen ziren. Armazoi honetan parte hartzen duten elementuek funtzio jakin bat betetzen dute.

Esekiak: armazoizko egitura batean zintzilik dauden kableak erabiltzen badira, egitura esekia deitzen zaio. Kable horiek tirante izena hartzen dute eta trakzio esfortzua jasan behar izaten dute.

Orri edo karkasa egiturak(laminatuak)

Orri edo panel gogor eta mehez eginak, objetuaren barruko piezan babesteko (autoaren xasisa, telebistaren karkasa, ordenagailua, mugikorra…)

Egitura gangatuak

Gizakiak arkuak eta ganga formako sabaiak asmatu zituen, eta horri esker espazio handiagoak estali eta hutsune gehiago utzi ahal izan zituen. Teknika hauekin eraikin handiak egin ziren, eta gaur egun ere arkuak erabiltzen dira eraikuntza modernoetan.

Egitura masiboak(erraldoiak)

Egiturak lehen materiala pilatuz egiten ziren, tarterik utzi gabe. Harria edo buztina erabiltzen zen, eta oraindik ere erabiltzen dira egitura sendoetan, hala nola presa, piramide eta akueduktutan.

zubia, aulkia, teilatua…

Egitura naturalak

barraskiloen oskola, zuhaitzaren enborra…