作者:kynthia panitsa 7 年以前
394
1η περίπτωση: Όταν το υποκείμενο είναι ένα, συμφωνεί με το ρήμα στο πρόσωπο και στον αριθμό:
ΥποκείμενοΡήμαπρόσωπο αριθμός
α’ ενικό
β’ ενικό
γ’ ενικό
πρόσωπο αριθμός
Εγώ (α’ ενικό) παίζω
εσύ (β’ ενικό) παίζεις
αυτός (γ’ ενικό) παίζει
2η περίπτωση: Όταν τα υποκείμενα είναι πολλά, το ρήμα μπαίνει σε πληθυντικό αριθμό και στο επικρατέστερο πρόσωπο (το α’ είναι επικρατέστερο του β’ και του γ’ και το β’ είναι επικρατέστερο του γ’). Δηλαδή:
Λέμε την πρόταση: Εμείς θα πάμε στο γήπεδο. Ποιους όμως εννοούμε με το «εμείς»; Μπορεί να είναι οι εξής:
α) Εγώ κι εσύ θα πάμε στο γήπεδο.
Δύο υποκείμενα (εγώ + εσύ = α’ και β’ πρόσωπο ενικού) > το ρήμα μπαίνει στο α’ πληθυντικό πρόσωπο.
β) Εγώ κι αυτός θα πάμε στο γήπεδο.
Δύο υποκείμενα (εγώ + αυτός = α’ και γ’ πρόσωπο ενικού) > το ρήμα μπαίνει στο α’ πληθυντικό.
γ) Εγώ κι εμείς θα πάμε στο γήπεδο.
Πολλά υποκείμενα (εγώ + εμείς = α’ ενικό + α’ πληθυντικό) > το ρήμα μπαίνει στο α’ πληθυντικό πρόσωπο.
δ) Εγώ κι εσείς θα πάμε στο γήπεδο.
Πολλά υποκείμενα (εγώ + εσείς α’ ενικό + β’ πληθυντικό) > το ρήμα μπαίνει στο α’ πληθυντικό πρόσωπο.
ε) Εγώ κι αυτοί θα πάμε στο γήπεδο.
Πολλά υποκείμενα (εγώ + αυτοί = α’ ενικό + γ’ πληθυντικό) > το ρήμα μπαίνει στο α’ πληθυντικό πρόσωπο.
Συμπέρασμα: το α’ πρόσωπο είναι επικρατέστερο του β’ και του γ’
Λέμε την πρόταση: Εσείς θα πάτε στο γήπεδο. Ποιους όμως εννοούμε με το «εσείς»; Μπορεί να είναι οι εξής:
α) Εσύ κι εσύ θα πάτε στο γήπεδο.
Δύο υποκείμενα (εσύ + εσύ = β’ και β’ πρόσωπο ενικού) > το ρήμα μπαίνει στο β’ πληθυντικό.
β) Εσύ κι αυτός θα πάτε στο γήπεδο.
Δύο υποκείμενα (εσύ + αυτός = β’ και γ’ πρόσωπο ενικού) > το ρήμα μπαίνει στο β’ πληθυντικό.
γ) Εσύ κι εσείς θα πάτε στο γήπεδο.
Πολλά υποκείμενο (εσύ + εσείς = β’ ενικό και β’ πληθυντικό) > το ρήμα μπαίνει στο β’ πληθυντικό.
δ) Εσύ κι αυτοί θα πάτε στο γήπεδο.
Πολλά υποκείμενα (εσύ + αυτοί = β’ ενικό + γ’ πληθυντικό) > το ρήμα μπαίνει στο β’ πληθυντικό.
Συμπέρασμα: το β’ πρόσωπο είναι επικρατέστερο του γ’ προσώπου.
Εξαίρεση: Επειδή η ελληνική γλώσσα είναι πλούσια και με μεγάλη ποικιλία, γι’ αυτό και υπάρχουν πολλές εξαιρέσεις. Έτσι, όταν το ρήμα βρίσκεται πρώτο σε μια πρόταση και ακολουθούν τα υποκείμενα, τότε το ρήμα μπορεί να βρίσκεται στον ενικό αριθμό και να συμφωνεί με το πλησιέστερο υποκείμενο. π.χ.
Να έρθεις κι εσύ και ο φίλος σου. (Το ρήμα βρίσκεται στο β’ ενικό, γιατί το πλησιέστερο υποκείμενο «εσύ» είναι β’ ενικού.)
Να έρθει κι αυτός κι εσύ. (Το ρήμα βρίσκεται στο γ’ ενικό, γιατί το πλησιέστερο υποκείμενο «αυτός» είναι γ’ ενικού.)
3η περίπτωση: Όταν τα υποκείμενα είναι στον ενικό αριθμό, είναι όμως πολλά όμοια και δεν υπάρχει αναφορά στο α’ ή στο β’ πρόσωπο, τότε το ρήμα μπαίνει στο γ’ πληθυντικό, π.χ.
Ο Γιώργος, ο Πέτρος κι ο Κώστας θα πάνε στο γήπεδο.
Σημειώσεις:
α) Μπορούμε βέβαια να χρησιμοποιήσουμε και ενικό αριθμό, όταν θεωρήσουμε τα διάφορα υποκείμενα ως ένα, π.χ.
Με παραξένεψε η αγάπη του και η ανθρωπιά του. (αγάπη, ανθρωπιά = δύο υποκείμενα > το ρήμα στον ενικό)
β) Αν υπάρχει αναφορά στο α’ πρόσωπο, τότε το ρήμα μπαίνει στο α’ πρόσωπο πληθυντικού, σύμφωνα με όσα είπαμε παραπάνω, π.χ.
Εγώ, ο Γιώργος, ο Πέτρος κι ο Κώστας θα πάμε στο γήπεδο.
γ) Αν υπάρχει αναφορά στο β’ πρόσωπο, τότε το ρήμα μπαίνει στο β’ πρόσωπο πληθυντικού, σύμφωνα με όσα είπαμε παραπάνω, π.χ.
Εσύ, ο Γιώργος, ο Πέτρος κι ο Κώστας θα πάτε στο γήπεδο.
4η περίπτωση: Όταν το υποκείμενο είναι περιληπτικό όνομα, το ρήμα μπαίνει είτε στον ενικό είτε στον πληθυντικό. Π.χ.
Ένα ζευγάρι παπούτσια μπορεί να κοστίζει μέχρι και 300 €
Ένα ζευγάρι παπούτσια μπορεί να κοστίζουν μέχρι και 300 €